1
00:00:03,700 --> 00:00:06,470
Τι χρειάζεται ένας εγκέφαλος
 για να είναι υγιής;

2
00:00:08,800 --> 00:00:11,540
Λοιπόν, χρειάζεται τις θρεπτικές ουσίες
από το φαγητό που τρώτε,

3
00:00:11,610 --> 00:00:13,570
χρειάζεται οξυγόνο από το αίμα σας,

4
00:00:13,640 --> 00:00:15,140
πολύ νερό,

5
00:00:15,210 --> 00:00:18,610
αλλά υπάρχει και κάτι άλλο,
κάτι εξίσου σημαντικό.

6
00:00:18,680 --> 00:00:20,680
Χρειάζεται άλλους ανθρώπους.

7
00:00:31,230 --> 00:00:35,400
Τα ανθρώπινα όντα
είναι εξαιρετικά κοινωνικά πλάσματα.

8
00:00:35,460 --> 00:00:39,670
Συναντιόμαστε, συνεργαζόμαστε,

9
00:00:39,740 --> 00:00:44,670
μοιραζόμαστε στιγμές
έντονης χαράς και απογοήτευσης.

10
00:00:46,180 --> 00:00:48,410
Δεν αναζητούμε άλλους ανθρώπους
μόνο για να περάσουμε καλά.

11
00:00:48,480 --> 00:00:50,440
Η λειτουργία του εγκεφάλου σας εξαρτάται

12
00:00:50,510 --> 00:00:53,280
από το κοινωνικό δίκτυο
στο οποίο είστε ενταγμένοι.

13
00:00:53,350 --> 00:00:56,150
Οι νευρώνες σας χρειάζονται
τους νευρώνες άλλων ανθρώπων

14
00:00:56,220 --> 00:00:59,450
για να ευδοκιμήσουν και να επιβιώσουν.

15
00:00:59,520 --> 00:01:01,790
Θέλω να σας δείξω
πώς οι εγκέφαλοί μας

16
00:01:01,860 --> 00:01:04,790
είναι κατά βάση προγραμματισμένοι
να συνεργάζονται...

17
00:01:07,200 --> 00:01:11,230
Πώς αυτό το κοινωνικό δίκτυο
που μας περιβάλλει από τη γέννηση

18
00:01:11,300 --> 00:01:13,800
είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή μας.

19
00:01:17,210 --> 00:01:18,770
Ναι; Εντάξει!

20
00:01:18,840 --> 00:01:20,670
Η κατανόηση του τρόπου

21
00:01:20,740 --> 00:01:23,310
με τον οποίο οι εγκέφαλοί μας
 χειρίζονται ο ένας τον άλλο μας επιτρέπει

22
00:01:23,380 --> 00:01:26,610
να κατανοήσουμε
τι κρατά δεμένο το είδος μας,

23
00:01:26,680 --> 00:01:30,080
παρακινώντας μας να βοηθάμε ο ένας τον άλλον.

24
00:01:30,150 --> 00:01:31,950
Και τι μας κάνει να μισούμε...

25
00:01:33,420 --> 00:01:37,090
Τι οδηγεί σε
πράξεις ανθρώπινης βίας.

26
00:01:37,160 --> 00:01:41,060
Μας βοηθά να
κατανοήσουμε το παρελθόν μας

27
00:01:41,130 --> 00:01:44,030
και κρατά το κλειδί για το μέλλον μας.

28
00:01:55,080 --> 00:01:57,440
Υπάρχουν 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι

29
00:01:57,510 --> 00:01:59,650
εν ζωή σήμερα...

30
00:01:59,720 --> 00:02:01,850
7 δισεκατομμύρια εγκέφαλοι

31
00:02:01,920 --> 00:02:05,490
που κινούνται, επιλέγουν, δρουν,

32
00:02:05,550 --> 00:02:10,060
πιστεύουν και συνδέονται
με άλλους εγκεφάλους.

33
00:02:12,030 --> 00:02:14,860
Οι εγκέφαλοι παραδοσιακά 
μελετώνται μεμονωμένα.

34
00:02:14,930 --> 00:02:16,900
Στην πραγματικότητα, όμως,
πολλά κυκλώματα του εγκεφάλου

35
00:02:16,970 --> 00:02:19,670
σχετίζονται με άλλους εγκεφάλους.

36
00:02:19,740 --> 00:02:22,200
Είμαστε κατά βάση
κοινωνικά πλάσματα.

37
00:02:22,270 --> 00:02:26,010
Και η κοινωνία μας είναι
ένα πολύπλοκο δίκτυο αλληλεπιδράσεων.

38
00:02:26,080 --> 00:02:28,510
Σε μια συνηθισμένη μέρα, διασταυρωνόμαστε

39
00:02:28,580 --> 00:02:30,840
με έναν τεράστιο
αριθμό ανθρώπων.

40
00:02:32,520 --> 00:02:34,120
Οι ζωές μας είναι δομημένες

41
00:02:34,180 --> 00:02:35,780
πάνω σε αυτές τις διασταυρώσεις,

42
00:02:35,850 --> 00:02:38,420
όχι μόνο ανάμεσα σε μας
και την οικογένειά μας

43
00:02:38,490 --> 00:02:41,620
και τους φίλους και τους συναδέλφους μας,

44
00:02:41,690 --> 00:02:45,560
αλλά και μεταξύ αυτών
και των ανθρώπων που συναντούν.

45
00:02:50,670 --> 00:02:53,800
Ακόμα και η πιο απλή συνάντηση...

46
00:02:53,870 --> 00:02:55,800
Όπως το να πάρεις έναν καφέ...

47
00:02:55,870 --> 00:02:58,970
βασίζεται στην εμπιστοσύνη σε έναν ξένο.

48
00:02:59,040 --> 00:03:00,170
Μπορώ να έχω έναν latte, παρακαλώ;

49
00:03:00,240 --> 00:03:02,180
Φυσικά.
Ευχαριστώ.

50
00:03:03,980 --> 00:03:05,350
Όπου κι αν κοιτάξουμε,

51
00:03:05,410 --> 00:03:08,450
παρατηρούμε σύνθετες
κοινωνικές αλληλεπιδράσεις...

52
00:03:08,520 --> 00:03:11,150
σχέσεις που δημιουργούνται
και χαλάνε,

53
00:03:11,220 --> 00:03:13,820
δεσμούς αγάπης και υποστήριξης,

54
00:03:13,890 --> 00:03:16,320
κοινωνική δικτύωση.

55
00:03:16,390 --> 00:03:21,460
Μαζευόμαστε σε μεγάλες ομάδες
για να μοιραστούμε τις γνώσεις μας.

56
00:03:21,530 --> 00:03:23,960
Έχουμε όλα αυτά τα τυχαία
σημεία στον εγκέφαλό σας

57
00:03:24,030 --> 00:03:25,400
τα οποία συνδέονται

58
00:03:25,470 --> 00:03:27,200
σε ένα συνειρμικό
νευρωνικό δίκτυο.

59
00:03:27,270 --> 00:03:29,370
Εργαζόμαστε για να εντυπωσιάζουμε
 ο ένας τον άλλον.

60
00:03:29,440 --> 00:03:30,940
Και ανταλλάσσουμε ιδέες.

61
00:03:31,010 --> 00:03:32,170
Θα παραμείνω
για τυχόν ερωτήσεις

62
00:03:32,240 --> 00:03:33,410
που μπορεί να έχετε.

63
00:03:33,480 --> 00:03:34,480
Ευχαριστώ.

64
00:03:37,510 --> 00:03:39,050
Οι περισσότερες έρευνες επικεντρώνονται

65
00:03:39,110 --> 00:03:40,410
σε έναν εγκέφαλο κάθε φορά,

66
00:03:40,480 --> 00:03:42,280
αλλά αυτό παραβλέπει το γεγονός ότι

67
00:03:42,350 --> 00:03:44,790
ένα μεγάλο μέρος της
εγκεφαλικής σας δραστηριότητας

68
00:03:44,850 --> 00:03:47,920
είναι αφιερωμένο
στην επικοινωνία με τους άλλους,

69
00:03:47,990 --> 00:03:50,360
στην ερμηνεία των άλλων.

70
00:03:50,430 --> 00:03:53,260
Η κοινωνική μας δραστηριότητα
είναι βαθιά θεμελιωμένη

71
00:03:53,330 --> 00:03:56,000
στα νευρωνικά μας κυκλώματα.

72
00:03:59,370 --> 00:04:02,040
Ρίξτε μια ματιά σε αυτή την
 ταινία από τη δεκαετία του 1940.

73
00:04:02,100 --> 00:04:04,540
Τι παρατηρείτε ότι συμβαίνει;

74
00:04:04,610 --> 00:04:07,640
Πρόκειται για μια απλή
απεικόνιση κάποιων κινούμενων σχημάτων

75
00:04:07,710 --> 00:04:09,610
ή κάτι περισσότερο;

76
00:04:09,680 --> 00:04:11,650
Βλέπετε κάποια καταδίωξη;

77
00:04:11,710 --> 00:04:14,210
Κάποιο τσακωμό; Μια ερωτική ιστορία;

78
00:04:16,150 --> 00:04:17,720
Το μεγάλο φαίνεται να

79
00:04:17,790 --> 00:04:19,250
σπρώχνει το μικρό.

80
00:04:19,320 --> 00:04:20,850
Φαίνεται ότι τα δύο τρίγωνα

81
00:04:20,920 --> 00:04:23,460
έχουν ένα καβγά μεταξύ τους.

82
00:04:23,490 --> 00:04:25,290
Υπάρχουν σχέσεις εδώ

83
00:04:25,360 --> 00:04:27,490
στις οποίες το ένα είναι πιο κυρίαρχο

84
00:04:27,560 --> 00:04:28,660
από το άλλο.

85
00:04:30,370 --> 00:04:32,200
Πίσω στη δεκαετία του 1940,

86
00:04:32,270 --> 00:04:35,470
οι ψυχολόγοι Fritz Heider
και Marianne Simmel

87
00:04:35,540 --> 00:04:39,010
έφτιαξαν αυτή την ταινία
ως μέρος ενός πειράματος.

88
00:04:39,070 --> 00:04:41,010
Η μπάλα μοιάζει να μη θέλει
να βρίσκεται εκεί.

89
00:04:41,080 --> 00:04:42,180
Έχει φρικάρει.

90
00:04:42,240 --> 00:04:43,510
Φοβάται.

91
00:04:43,580 --> 00:04:45,080
Μου μοιάζει με παγίδα.

92
00:04:45,150 --> 00:04:47,280
Το μικρό τρίγωνο φαίνεται

93
00:04:47,350 --> 00:04:48,750
να έχει αποκλειστεί

94
00:04:48,820 --> 00:04:50,980
και σαν να προσπαθεί να ενταχθεί.

95
00:04:51,050 --> 00:04:53,150
Έχουν ταιριάξει με έναν τρόπο

96
00:04:53,220 --> 00:04:54,590
που φαίνεται φιλικός.

97
00:04:54,660 --> 00:04:56,290
Ναι!
Αυτό είναι πραγματικά διασκεδαστικό.

98
00:04:56,360 --> 00:04:57,920
Είναι διασκεδαστικό, έτσι;
Χα, χα!

99
00:04:57,990 --> 00:05:00,630
Αυτό που βρήκαν οι Heider και Simmel,

100
00:05:00,700 --> 00:05:04,560
όπως και εγώ, είναι το πόσο εύκολο
είναι να κοιτάζουμε κινούμενα σχήματα

101
00:05:04,630 --> 00:05:08,500
και να βλέπουμε νόημα,
και κίνητρα και συναισθήματα

102
00:05:08,570 --> 00:05:11,740
όλα με τη μορφή μιας
κοινωνικής αφήγησης.

103
00:05:13,340 --> 00:05:14,310
Έχω την αίσθηση ότι

104
00:05:14,380 --> 00:05:16,080
είναι γάτες και σκύλοι.

105
00:05:16,150 --> 00:05:17,210
Φαίνεται ότι το μεγάλο
θα μπορούσε να είναι,

106
00:05:17,280 --> 00:05:19,450
ο πατέρας του, ε,
ή κάτι παρόμοιο.

107
00:05:19,520 --> 00:05:21,080
Είναι περισσότερο σαν
τελετουργία ζευγαρώματος όπου

108
00:05:21,150 --> 00:05:23,950
δύο ανταγωνιστές
διεκδικούν έναν πιθανό σύντροφο.

109
00:05:27,260 --> 00:05:29,790
Αυτά είναι
απλώς σχήματα σε μια οθόνη,

110
00:05:29,860 --> 00:05:32,130
αλλά δεν μπορούμε να αντισταθούμε
στο να πούμε ιστορίες γι' αυτά.

111
00:05:32,190 --> 00:05:34,760
Γιατί; Αυτό συμβαίνει
επειδή οι εγκέφαλοί μας

112
00:05:34,830 --> 00:05:36,960
είναι τόσο προετοιμασμένοι
για κοινωνική αλληλεπίδραση

113
00:05:37,030 --> 00:05:41,070
που ψάχνουμε για προθέσεις
και σχέσεις παντού γύρω μας.

114
00:05:42,540 --> 00:05:44,840
Ένας τρόπος για να προσανατολιστούμε
στον κοινωνικό κόσμο

115
00:05:44,910 --> 00:05:47,970
είναι με το να κρίνουμε
τις προθέσεις των συνανθρώπων μας.

116
00:05:49,680 --> 00:05:51,350
Προσπαθεί να είναι εξυπηρετική;

117
00:05:53,550 --> 00:05:56,220
Είμαστε μια αξιόπιστη ομάδα;

118
00:05:56,290 --> 00:05:58,990
Οι εγκέφαλοι μας είναι καλοί στο να διαμορφώνουν
τέτοιες απόψεις.

119
00:05:59,050 --> 00:06:01,390
Και το κάνουμε συνεχώς.

120
00:06:01,460 --> 00:06:04,990
Όμως, μαθαίνουμε αυτή τη δεξιότητα
μέσω της εμπειρίας μας από τη ζωή

121
00:06:05,060 --> 00:06:07,060
ή γεννιόμαστε με αυτήν;

122
00:06:09,200 --> 00:06:11,300
Για να διαπιστώσω τι από τα δύο ισχύει

123
00:06:11,370 --> 00:06:12,830
έχω καλέσει μερικούς ανθρώπους

124
00:06:12,900 --> 00:06:15,170
που δεν έχουν
μεγάλη εμπειρία με τον κόσμο.

125
00:06:17,470 --> 00:06:20,070
Τους έχω καλέσει
σε ένα κουκλοθέατρο.

126
00:06:21,910 --> 00:06:25,180
Αυτά τα μωρά
είναι όλα κάτω από 12 μηνών.

127
00:06:25,250 --> 00:06:28,880
Τώρα αρχίζουν να
εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους.

128
00:06:28,950 --> 00:06:31,280
Θα μπορούσατε να πείτε ότι
όλα είναι λίγο "κοντά"

129
00:06:31,350 --> 00:06:33,950
σε εμπειρίες ζωής.

130
00:06:34,020 --> 00:06:37,090
Αποφασίσαμε να εκτελέσουμε
ένα απλό πείραμα

131
00:06:37,160 --> 00:06:38,860
το οποίο αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο Yale.

132
00:06:43,170 --> 00:06:46,300
Εδώ βλέπουμε ένα παπάκι να αγωνίζεται
να ανοίξει ένα κιβώτιο.

133
00:06:50,270 --> 00:06:52,740
Το ένα αρκουδάκι βοηθάει το παπάκι.

134
00:06:58,180 --> 00:07:01,880
Το άλλο αρκουδάκι είναι κακό μαζί του.

135
00:07:04,750 --> 00:07:07,820
Εντάξει, Bowie, για κοίταξε.
Αυτά είναι δύο μαριονέτες...

136
00:07:07,890 --> 00:07:10,220
Όταν τελειώνει η παράσταση,

137
00:07:10,290 --> 00:07:11,830
αφήνω τα μωρά να διαλέξουν
ένα αρκουδάκι για να παίξουν.

138
00:07:11,890 --> 00:07:13,960
Με ποιο θέλεις να παίξεις;

139
00:07:14,030 --> 00:07:16,400
Ναι; Εντάξει, αυτό είναι
που θέλεις; Εντάξει.

140
00:07:16,470 --> 00:07:18,630
Σχεδόν όλα

141
00:07:18,700 --> 00:07:21,130
επιλέγουν το αρκουδάκι
που ήταν ευγενικό.

142
00:07:22,910 --> 00:07:25,140
Αυτά τα μωρά δεν μπορούν
 να περπατήσουν ή να μιλήσουν.

143
00:07:25,210 --> 00:07:26,970
Και όμως, έχουν
ήδη τα εργαλεία

144
00:07:27,040 --> 00:07:29,540
για να κάνουν κρίσεις για τους άλλους.

145
00:07:30,980 --> 00:07:32,850
Αυτό; Εντάξει!

146
00:07:34,750 --> 00:07:36,550
Η εμπιστοσύνη θεωρείται συχνά
ότι είναι κάτι

147
00:07:36,620 --> 00:07:38,990
που μαθαίνουμε
μέσα από την εμπειρία μας στον κόσμο.

148
00:07:39,050 --> 00:07:40,790
Αλλά αυτά
τα πειράματα δείχνουν ότι,

149
00:07:40,860 --> 00:07:42,920
ακόμη και ως μωρά,
ερχόμαστε εφοδιασμένοι

150
00:07:42,990 --> 00:07:44,290
με κοινωνικές κεραίες

151
00:07:44,360 --> 00:07:46,960
για να βρούμε τον δρόμο μας στον κόσμο.

152
00:07:47,030 --> 00:07:49,460
Ο εγκέφαλος έρχεται εξοπλισμένος
με εγγενή ένστικτα

153
00:07:49,530 --> 00:07:50,850
για να καταλάβει
ποιος είναι αξιόπιστος

154
00:07:50,900 --> 00:07:52,430
και ποιος όχι.

155
00:07:55,100 --> 00:07:56,740
Καθώς μεγαλώνουμε,

156
00:07:56,810 --> 00:08:00,770
οι κοινωνικές μας προκλήσεις γίνονται
ακόμη πιο ανεπαίσθητες και σύνθετες.

157
00:08:02,880 --> 00:08:04,480
Η κατανόηση των άλλων είναι

158
00:08:04,550 --> 00:08:06,550
μία από τις πιο
απαιτητικές λειτουργίες

159
00:08:06,620 --> 00:08:08,220
που επιτελούν οι εγκέφαλοι μας.

160
00:08:10,020 --> 00:08:12,920
Πρέπει να ερμηνεύουν λέξεις.

161
00:08:12,990 --> 00:08:15,160
Και επιπλέον, τον τόνο της φωνής,

162
00:08:15,220 --> 00:08:19,260
τις εκφράσεις του προσώπου,
τη γλώσσα του σώματος.

163
00:08:19,330 --> 00:08:21,560
"Της αρέσω;"

164
00:08:23,530 --> 00:08:25,730
"Ενδιαφέρεται γι' αυτό
που λέω;"

165
00:08:27,640 --> 00:08:29,240
"Θέλουν τη βοήθειά μου;"

166
00:08:31,040 --> 00:08:33,840
Η κοινωνία λειτουργεί
με βάση την ικανότητά μας

167
00:08:33,910 --> 00:08:37,440
να διαβάζουμε ο ένας
τα κοινωνικά μηνύματα του άλλου.

168
00:08:37,510 --> 00:08:39,950
Αφαιρέστε αυτή την ικανότητα

169
00:08:40,020 --> 00:08:43,980
και ο κόσμος γίνεται
ένα πολύ παράξενο μέρος.

170
00:08:51,590 --> 00:08:55,260
Ο ενθουσιώδης με τα αυτοκίνητα John Robison
 δυσκολευόταν πάντα

171
00:08:55,330 --> 00:08:57,160
να διαβάζει τους άλλους ανθρώπους.

172
00:08:59,000 --> 00:09:00,500
Robison:
Όταν ήμουν μικρός,

173
00:09:00,570 --> 00:09:05,010
τα άλλα παιδιά με εκφόβιζαν
και με απέρριπταν.

174
00:09:05,070 --> 00:09:06,440
Κι αυτό δεν συνέβη
με τα μηχανήματα.

175
00:09:06,510 --> 00:09:08,340
Ξέρετε, θα μπορούσα να σταθώ, εε,

176
00:09:08,410 --> 00:09:11,980
δίπλα, εε, σε ένα τρακτέρ
στο αγρόκτημα των παππούδων μου.

177
00:09:12,050 --> 00:09:13,980
Και μπορούσα να μάθω
πώς να το ρυθμίζω.

178
00:09:14,050 --> 00:09:16,450
Και δεν θα με πείραζε,
ούτε θα μου έκανε κακό.

179
00:09:16,520 --> 00:09:18,450
Δεν θα έφευγε.
Θα ήταν πάντα εκεί.

180
00:09:18,520 --> 00:09:19,720
Και θα μπορούσα να βασιστώ σε αυτό.

181
00:09:19,790 --> 00:09:22,960
Και... υποθέτω ότι
έμαθα πώς να γίνομαι φίλος

182
00:09:23,030 --> 00:09:24,560
με τα μηχανήματα

183
00:09:24,630 --> 00:09:27,090
προτού να μάθω πώς να κάνω φίλους 
με τους άλλους ανθρώπους.

184
00:09:27,160 --> 00:09:31,360
Με την πάροδο του χρόνου,
η προτίμηση του John στα μηχανήματα

185
00:09:31,430 --> 00:09:35,200
τον πήγε σε μέρη, στα οποία
οι νταήδες μόνο να ονειρευτούν μπορούσαν.

186
00:09:35,270 --> 00:09:39,340
Στα 21 του, ήταν ειδικός
μουσικής τεχνολογίας στο γκρουπ Kiss.

187
00:09:39,410 --> 00:09:42,840
Αυτός ήμουν εγώ με τους Kiss
 πίσω στη δεκαετία του 70.

188
00:09:42,910 --> 00:09:45,150
Ε, φαίνομαι μεγαλύτερος και
πιο εύσωμος.

189
00:09:45,210 --> 00:09:46,580
Δεν είμαι ίδιος πλέον.

190
00:09:49,320 --> 00:09:50,780
Περιτριγυρισμένος από θρύλους

191
00:09:50,850 --> 00:09:52,690
της ροκ εντ ρολ,

192
00:09:52,750 --> 00:09:56,720
η εμφάνισή του παρέμεινε
διαφορετική από των άλλων ανθρώπων.

193
00:09:56,790 --> 00:09:58,660
Πολλοί άνθρωποι με προσέγγιζαν συνεχώς.

194
00:09:58,730 --> 00:10:00,490
Και έλεγαν,
"πώς είναι αυτός ο τύπος,"

195
00:10:00,560 --> 00:10:01,900
ή "πώς είναι ο άλλος τύπος;"

196
00:10:03,600 --> 00:10:05,530
Θα απαντούσα,
"ναι, η διαμόρφωση της σκηνής",

197
00:10:05,600 --> 00:10:08,340
"είχαν ενισχυτές 
 τύπου SUNN 2000" ή...

198
00:10:08,400 --> 00:10:10,200
ή "ο Gene (Simmons) έπαιξε με SUNN coliseums",

199
00:10:10,270 --> 00:10:12,410
και είχαμε επτά ενισχυτές
συνδεδεμένους μεταξύ τους".

200
00:10:12,470 --> 00:10:16,480
"Είχαμε 2200 watt
στα μπάσα γι' αυτό",

201
00:10:16,550 --> 00:10:18,550
Αλλά ίσως δεν μπορούσα να
σας πω το πρώτο πράγμα για

202
00:10:18,610 --> 00:10:20,510
τους μουσικούς
που τραγουδούσαν μέσω αυτών.

203
00:10:23,990 --> 00:10:27,450
Τώρα συνειδητοποιώ ότι
οι παραστάσεις που έκανα

204
00:10:27,520 --> 00:10:29,290
ζουν σε έναν διαφορετικό κόσμο
όλα αυτά τα χρόνια...

205
00:10:29,360 --> 00:10:31,220
Έναν κόσμο μηχανημάτων
και εξοπλισμών.

206
00:10:34,560 --> 00:10:37,600
Όταν ήταν 40 ετών,
ο John διαγνώστηκε

207
00:10:37,670 --> 00:10:40,730
με σύνδρομο Asperger...
μία μορφή αυτισμού.

208
00:10:47,280 --> 00:10:50,510
Πολλές περιοχές του εγκεφάλου 
εμπλέκονται

209
00:10:50,580 --> 00:10:52,510
κατά τη διάρκεια της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

210
00:10:52,580 --> 00:10:54,750
Αλλά στον αυτισμό
αυτή η εγκεφαλική δραστηριότητα

211
00:10:54,820 --> 00:10:56,580
δεν φαίνεται τόσο έντονη.

212
00:10:56,650 --> 00:11:00,420
Και αυτή συνοδεύεται με
μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες.

213
00:11:01,890 --> 00:11:05,730
Πραγματικά, δεν καταλάβαινα
ότι υπήρχαν

214
00:11:05,790 --> 00:11:08,860
σύνθετα μηνύματα στα πρόσωπα

215
00:11:08,930 --> 00:11:10,560
μέχρις ότου να έχω ενηλικιωθεί για τα καλά

216
00:11:10,630 --> 00:11:12,500
και να μάθω για τον αυτισμό.

217
00:11:14,470 --> 00:11:19,570
Ήξερα ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να
εκδηλώσουν σημάδια υπερβολικού θυμού.

218
00:11:21,610 --> 00:11:27,050
Αλλά αν με ρωτούσατε,
για πιο αμυδρές εκφράσεις...

219
00:11:27,120 --> 00:11:28,920
ξέρετε, "Νομίζω ότι είσαι γλυκός",

220
00:11:28,980 --> 00:11:30,880
"και αναρωτιέμαι
τι κρύβεις"

221
00:11:30,950 --> 00:11:32,050
ή "Θα μου άρεσε πραγματικά
να το κάνω αυτό,"

222
00:11:32,120 --> 00:11:34,050
ή "θα ήθελα να κάνεις αυτό ή εκείνο".

223
00:11:34,120 --> 00:11:38,090
Δεν είχα ιδέα
για αυτά τα πράγματα.

224
00:11:43,970 --> 00:11:46,330
Αλλά τότε ήρθε
μια στιγμή που τα άλλαξε

225
00:11:46,400 --> 00:11:47,870
όλα στη ζωή του John.

226
00:11:47,940 --> 00:11:52,540
Το 2008, προσκλήθηκε
στην Ιατρική Σχολή του Harvard

227
00:11:52,610 --> 00:11:56,210
για να συμμετάσχει
σε ένα πείραμα στον εγκέφαλό του

228
00:11:56,280 --> 00:11:59,910
το οποίο επέβλεπε ο
Dr. Alvaro Pascual-Leone.

229
00:12:01,480 --> 00:12:03,980
Ήταν μια προσπάθεια να καταλάβουμε

230
00:12:04,050 --> 00:12:06,190
πώς η δραστηριότητα σε μία περιοχή

231
00:12:06,250 --> 00:12:09,160
επηρεάζει τη δραστηριότητα...
σε μια άλλη περιοχή

232
00:12:09,220 --> 00:12:11,190
και πώς αυτό επιδρά στη συμπεριφορά.

233
00:12:13,260 --> 00:12:14,830
Το πείραμα στόχευε μόνο να

234
00:12:14,900 --> 00:12:17,160
βοηθήσει τους επιστήμονες να
αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις

235
00:12:17,230 --> 00:12:19,530
για τον αυτιστικό εγκέφαλο,

236
00:12:19,600 --> 00:12:23,140
αλλά τότε
συνέβη κάτι αναπάντεχο.

237
00:12:25,270 --> 00:12:27,040
Ο John υποβλήθηκε σε

238
00:12:27,110 --> 00:12:31,210
διακρανιακή
μαγνητική διέγερση ή ΤΜS.

239
00:12:31,280 --> 00:12:34,480
Δίπλα στο κεφάλι του
τοποθετήθηκαν μαγνητικά πηνία

240
00:12:34,550 --> 00:12:38,280
για να παραγάγουν πολύ μικρά ηλεκτρικά
ρεύματα στον εγκέφαλό του

241
00:12:38,350 --> 00:12:41,190
και να αλλάξουν τη δραστηριότητά του.

242
00:12:41,260 --> 00:12:44,020
Οι ερευνητές στόχευσαν σε
 διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου

243
00:12:44,090 --> 00:12:47,190
του John, για να δουν
 εάν η παρεμβολή στην

244
00:12:47,260 --> 00:12:52,570
εγκεφαλική του δραστηριότητα
είχε κάποια επίδραση στη συμπεριφορά του.

245
00:12:52,630 --> 00:12:55,100
Θα με υπέβαλαν σε τεστ
μετά τη συνεδρία.

246
00:12:55,170 --> 00:12:58,710
Θα πήγαινα σπίτι
χωρίς να ξέρω τι να περιμένω.

247
00:12:58,770 --> 00:13:01,470
Στην αρχή δεν υπήρχε κανένα αποτέλεσμα.

248
00:13:01,540 --> 00:13:03,010
Αλλά τότε στόχευσαν

249
00:13:03,080 --> 00:13:05,650
τον πλαγιοραχιαίο
προμετωπιαίο φλοιό...

250
00:13:05,710 --> 00:13:07,110
μια περιοχή που εμπλέκεται

251
00:13:07,180 --> 00:13:09,820
στην ευέλικτη σκέψη
και στην αφαίρεση.

252
00:13:09,890 --> 00:13:12,790
Και κάτι δραματικό συνέβη.

253
00:13:12,850 --> 00:13:15,160
Με κάποιο τρόπο έγινα διαφορετικός.

254
00:13:19,060 --> 00:13:22,060
Ήρθε σε επαφή μαζί μας,
πολύ ενθουσιασμένος

255
00:13:22,130 --> 00:13:25,600
για να μας πει,
"Ξέρετε, τα αποτελέσματα της διέγερσης

256
00:13:25,670 --> 00:13:27,370
φαίνεται να έχουν
ξεκλειδώσει κάτι."

257
00:13:27,440 --> 00:13:29,770
"Και τα αποτελέσματα
διαρκούν ακόμη.

258
00:13:29,840 --> 00:13:33,010
Και τώρα μπορώ να κάνω πράγματα
που δεν μπορούσα ποτέ."

259
00:13:37,710 --> 00:13:41,550
Μετά την ΤΜS, μπορούσα να διαβάζω

260
00:13:41,620 --> 00:13:43,480
τα κοινωνικά μηνύματα των άλλων

261
00:13:43,550 --> 00:13:46,190
και να καταλαβαίνω
τι συνέβαινε.

262
00:13:46,250 --> 00:13:50,320
Το άκουσα εντυπωσιασμένος

263
00:13:50,390 --> 00:13:51,930
και σκέφτηκα,
"Εντάξει, καλά, ό,τι πεις.

264
00:13:51,990 --> 00:13:53,290
Θα περάσει."

265
00:13:53,360 --> 00:13:54,990
Αλλά δεν πέρασε.

266
00:13:55,060 --> 00:13:57,060
Στην πραγματικότητα,
παραμένει κάτι

267
00:13:57,130 --> 00:13:59,000
που... ουσιαστικά
είχε αλλάξει ριζικά..

268
00:13:59,070 --> 00:14:00,770
σε αυτόν.

269
00:14:02,370 --> 00:14:05,310
Κατά κάποιο τρόπο,
και εντελώς τυχαία,

270
00:14:05,370 --> 00:14:08,840
η TMS είχε ξεκλειδώσει
έναν ολοκαίνουριο κόσμο για τον John.

271
00:14:08,910 --> 00:14:09,980
Ένα σάντουιτς λαχανικών

272
00:14:10,050 --> 00:14:11,050
για το σπίτι.

273
00:14:11,110 --> 00:14:12,180
Τι έχεις;

274
00:14:12,250 --> 00:14:13,410
Θα έμπαινα στον πειρασμό να πω ότι

275
00:14:13,480 --> 00:14:14,850
δεν μπορούσα να διαβάζω τους ανθρώπους
και τώρα μπορώ,

276
00:14:14,920 --> 00:14:16,350
αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια.

277
00:14:16,420 --> 00:14:17,350
Εντάξει.
Τι λες για ένα απ' αυτά

278
00:14:17,420 --> 00:14:18,480
σε κανονικό μέγεθος;

279
00:14:18,550 --> 00:14:20,490
Βεβαίως.

280
00:14:20,560 --> 00:14:22,490
Είναι πιο ακριβές να πω ότι

281
00:14:22,560 --> 00:14:26,330
δεν είχα ιδέα ότι υπήρχαν
αυτά τα μηνύματα που προέρχονταν

282
00:14:26,390 --> 00:14:27,790
από άλλους ανθρώπους.

283
00:14:29,100 --> 00:14:32,530
Η TMS μου έδειξε αυτά τα μηνύματα.

284
00:14:32,600 --> 00:14:35,700
Και τώρα που ξέρω
ότι υπάρχουν,

285
00:14:35,770 --> 00:14:37,200
τα κάνω όλα διαφορετικά.

286
00:14:38,770 --> 00:14:40,770
Ξαφνικά,
μπορείς να κάνεις μια βόλτα

287
00:14:40,840 --> 00:14:42,110
και να εμπλακείς στον κόσμο.

288
00:14:42,180 --> 00:14:44,610
Και είναι, πραγματικά, μεγάλο πράγμα.

289
00:14:44,680 --> 00:14:47,050
Εντάξει, ευχαριστώ!

290
00:14:48,450 --> 00:14:49,620
Δεν ξέρουμε

291
00:14:49,680 --> 00:14:52,190
τι ακριβώς συνέβη
νευροβιολογικά.

292
00:14:52,250 --> 00:14:55,050
Αλλά πιστεύω ότι τώρα
μας προσφέρει την ευκαιρία

293
00:14:55,120 --> 00:14:58,020
να κατανοήσουμε
ποιες συμπεριφορικές τροποποιήσεις

294
00:14:58,090 --> 00:15:00,360
ποιες παρεμβάσεις,
είναι δυνατές

295
00:15:00,430 --> 00:15:03,460
τις οποίες μπορούμε να μάθουμε από αυτόν
 και να διδάξουμε σε άλλους.

296
00:15:06,570 --> 00:15:09,900
Η μεταμόρφωση του John
είναι μια υπενθύμιση

297
00:15:09,970 --> 00:15:12,770
ότι όλες οι δραστηριότητες
του ανθρώπινου εγκεφάλου,

298
00:15:12,840 --> 00:15:17,210
συμπεριλαμβανομένης της αμυδρής αλληλεπίδρασης
συναισθημάτων και σχέσεων,

299
00:15:17,280 --> 00:15:20,210
είναι ριζωμένες
στα λεπτομερή σχήματα

300
00:15:20,280 --> 00:15:23,750
τρισεκατομμυρίων
ηλεκτροχημικών σημάτων.

301
00:15:31,090 --> 00:15:32,590
Κατά κάποιο τρόπο,
 οι άνθρωποι μπορούν να κοιτάξουν

302
00:15:32,660 --> 00:15:34,130
ο ένας τον άλλον και να μελετήσουν

303
00:15:34,200 --> 00:15:37,200
τη διάταξη των μυών του προσώπου

304
00:15:37,270 --> 00:15:40,230
και κατόπιν να επεξεργαστούν
αυτές τις πληροφορίες

305
00:15:40,300 --> 00:15:44,600
για να κατανοήσουν τις σκέψεις και
 τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.

306
00:15:46,210 --> 00:15:48,310
Πρόκειται για μία εκπληκτική ικανότητα

307
00:15:48,380 --> 00:15:51,080
γιατί τα σήματα είναι τόσο αμυδρά.

308
00:15:51,150 --> 00:15:54,650
Και η επεξεργασία είναι τόσο γρήγορη

309
00:15:54,720 --> 00:15:58,550
που ολόκληρη η διαδικασία
συμβαίνει κάτω από το ραντάρ σας.

310
00:16:00,620 --> 00:16:02,290
Χρειάζεται μόλις 33 χιλιοστά του δευτερολέπτου

311
00:16:02,360 --> 00:16:06,330
ο εγκέφαλός σας προκειμένου
 να επεξεργαστεί βασικές πληροφορίες

312
00:16:06,390 --> 00:16:09,100
για την έκφραση του προσώπου κάποιου

313
00:16:09,160 --> 00:16:11,830
και να αρχίσει να αντιδρά σε αυτήν.

314
00:16:11,900 --> 00:16:13,180
Οπότε θα βάλουμε ένα ηλεκτρόδιο

315
00:16:13,230 --> 00:16:14,470
πάνω από το φρύδι σου...

316
00:16:14,540 --> 00:16:16,000
Πώς το κάνει αυτό;

317
00:16:16,070 --> 00:16:17,500
Και το άλλο ακριβώς πάνω
στο δεξί σου μάγουλο.

318
00:16:17,570 --> 00:16:18,940
Ορίστε.
Εξαιρετικά...

319
00:16:21,940 --> 00:16:23,640
Προσκάλεσα μία ομάδα ανθρώπων

320
00:16:23,710 --> 00:16:25,280
για να διεξαγάγουμε ένα πείραμα.

321
00:16:25,350 --> 00:16:28,180
Τους έχω καλωδιώσει σε μια συσκευή

322
00:16:28,250 --> 00:16:31,350
που μετρά τις κινήσεις
των μυών του προσώπου τους.

323
00:16:31,420 --> 00:16:35,490
Και τους ζήτησα να κοιτάξουν
φωτογραφίες προσώπων.

324
00:16:42,730 --> 00:16:45,900
Όταν οι συμμετέχοντες
βλέπουν μια φωτογραφία

325
00:16:45,970 --> 00:16:48,100
με χαμόγελο ή συνοφρύωμα,

326
00:16:48,170 --> 00:16:49,970
βλέπουμε αυτή τη
δραστηριότητα στο γράφημα

327
00:16:50,040 --> 00:16:54,610
που δείχνει ότι οι μύες του
 δικού τους προσώπου κινούνται.

328
00:16:54,680 --> 00:16:56,540
Γιατί;

329
00:16:58,550 --> 00:17:00,080
Λοιπόν, απ' ό,τι φαίνεται,

330
00:17:00,150 --> 00:17:03,320
καθρεφτίζονται αυτόματα
στα πρόσωπά τους

331
00:17:03,390 --> 00:17:05,550
οι εκφράσεις
που βλέπουν.

332
00:17:08,560 --> 00:17:09,460
Αυτό ήταν διασκεδαστικό, έτσι δεν είναι;

333
00:17:09,520 --> 00:17:10,660
Το τελευταίο;

334
00:17:10,730 --> 00:17:12,660
Ναι.
Ήταν, όντως, μια διασκεδαστική δοκιμασία.

335
00:17:12,730 --> 00:17:14,890
Ωστόσο, ποιο σκοπό εξυπηρετεί

336
00:17:14,960 --> 00:17:17,360
αυτό το καθρέφτισμα;

337
00:17:17,430 --> 00:17:20,330
Προσκάλεσα
μια δεύτερη ομάδα ανθρώπων.

338
00:17:20,400 --> 00:17:22,570
Είναι παρόμοιοι
με την πρώτη ομάδα,

339
00:17:22,640 --> 00:17:25,140
με μία εξαίρεση.

340
00:17:31,750 --> 00:17:35,450
Αυτή είναι η πιο θανάσιμη
νευροτοξίνη στον πλανήτη.

341
00:17:35,520 --> 00:17:38,180
Αν καταπίνατε έστω και μια 
ελάχιστη ποσότητα από αυτήν,

342
00:17:38,250 --> 00:17:41,450
ο εγκέφαλός σας δεν θα μπορούσε πλέον να πει
στους μύες σας πώς να συσπώνται

343
00:17:41,520 --> 00:17:43,760
και θα πεθαίνατε
από ολική παράλυση.

344
00:17:43,830 --> 00:17:45,860
Έτσι φαίνεται απίθανο ότι οποιοσδήποτε

345
00:17:45,930 --> 00:17:49,930
θα πλήρωνε για να την περάσει με ένεση
στον εαυτό του, αλλά το κάνουν.

346
00:17:51,530 --> 00:17:56,700
Αυτή είναι γνωστή ως
βοτουλινική τοξίνη ή Botox.

347
00:17:56,770 --> 00:17:58,970
Αν την τοποθετήσετε
 στους μύες του μετώπου σας,

348
00:17:59,040 --> 00:18:02,110
τους παραλύει
για να μειώσει τις ρυτίδες.

349
00:18:02,180 --> 00:18:06,180
Αλλά υπάρχει μια
λιγότερο γνωστή παρενέργεια.

350
00:18:11,250 --> 00:18:13,550
Όταν οι συμμετέχοντές μας με Botox

351
00:18:13,620 --> 00:18:15,320
υποβλήθηκαν στις ίδιες δοκιμασίες,

352
00:18:15,390 --> 00:18:17,960
οι μύες του προσώπου τους
ανταποκρίνονταν λιγότερο.

353
00:18:18,030 --> 00:18:20,030
Καμία έκπληξη εκεί.

354
00:18:20,100 --> 00:18:23,560
Αλλά επαναλαμβάνοντας ένα πείραμα
από το Πανεπιστήμιο Duke,

355
00:18:23,630 --> 00:18:26,800
ζητήσαμε και από τις δύο ομάδες
να κοιτάξουν τις εκφράσεις προσώπων,

356
00:18:26,870 --> 00:18:30,640
και τώρα τους ζητήθηκε
να διαλέξουν τη λέξη

357
00:18:30,710 --> 00:18:33,840
που περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο
το συναίσθημα που είχαν δει.

358
00:18:39,410 --> 00:18:40,580
Πανικός.

359
00:18:40,650 --> 00:18:41,980
Πανικοβλημένος.

360
00:18:44,890 --> 00:18:46,320
Αναστατωμένος.

361
00:18:48,090 --> 00:18:49,820
Κατά μέσο όρο, η ομάδα του Botox

362
00:18:49,890 --> 00:18:54,390
ήταν χειρότερη στο να ταυτοποιήσει
τα συναισθήματα ορθά.

363
00:18:54,460 --> 00:18:56,130
Επιφυλακτικός;

364
00:18:56,200 --> 00:18:57,630
Φαίνεται πως

365
00:18:57,700 --> 00:18:59,970
η έλλειψη ανατροφοδότησης 
από τους μύες του προσώπου τους

366
00:19:00,030 --> 00:19:04,470
βλάπτει την ικανότητά τους
να διαβάζουν άλλους ανθρώπους.

367
00:19:04,540 --> 00:19:08,070
Τα παράλυτα πρόσωπα
των χρηστών του Botox

368
00:19:08,140 --> 00:19:12,080
όχι μόνο καθιστούν δύσκολο για μας
να πούμε τι αισθάνονται,

369
00:19:12,150 --> 00:19:17,780
αυτοί οι ίδιοι παγωμένοι μύες το κάνουν
δύσκολο για εκείνους να διαβάζουν εμάς.

370
00:19:17,850 --> 00:19:20,590
Και αυτό κάτι μας λέει.

371
00:19:20,660 --> 00:19:22,890
Όταν είμαι χαρούμενος ή λυπημένος,

372
00:19:22,960 --> 00:19:26,690
μέρος αυτού του συναισθήματος βασίζεται
στην ασυνείδητη ανατροφοδότηση

373
00:19:26,760 --> 00:19:28,460
από τους μύες στο πρόσωπό μου.

374
00:19:28,530 --> 00:19:31,500
Και οι κοινωνικοί μας εγκέφαλοι
το εκμεταλλεύονται αυτό...

375
00:19:31,570 --> 00:19:33,070
όταν λοιπόν
προσπαθούμε να καταλάβουμε

376
00:19:33,130 --> 00:19:37,570
τι αισθάνεται κάποιος άλλος,
δοκιμάζουμε με βάση τις εκφράσεις του προσώπου του.

377
00:19:41,010 --> 00:19:43,940
Αυτό το αυτόματο
καθρέπτισμα εκφράσεων είναι

378
00:19:44,010 --> 00:19:48,880
απλώς ένας τρόπος με τον οποίο
καταλαβαίνουμε τους άλλους.

379
00:19:48,950 --> 00:19:51,480
Ο εγκέφαλος επίσης έχει
έναν βαθύτερο τρόπο...

380
00:19:51,550 --> 00:19:54,690
έναν που εξηγείται καλύτερα
στις ταινίες.

381
00:20:02,560 --> 00:20:03,660
Ένα εισιτήριο, παρακαλώ.

382
00:20:06,170 --> 00:20:07,670
Ευχαριστώ.

383
00:20:10,140 --> 00:20:11,940
Όταν πηγαίνουμε στον κινηματογράφο,

384
00:20:12,010 --> 00:20:14,540
γνωρίζουμε πολύ καλά
ότι πρόκειται για κάτι φανταστικό.

385
00:20:14,610 --> 00:20:18,280
Οι άνθρωποι στην οθόνη
απλώς υποκρίνονται.

386
00:20:18,350 --> 00:20:21,310
Και όμως, εμείς αντιδρούμε.

387
00:20:21,380 --> 00:20:24,850
Μας κόβεται η ανάσα και τιναζόμαστε και κλαίμε.

388
00:20:24,920 --> 00:20:26,150
Γιατί πέφτουμε στην παγίδα;

389
00:20:32,290 --> 00:20:35,560
Για να καταλάβουμε γιατί νοιαζόμαστε
για το αν άλλοι άνθρωποι θα τραυματιστούν,

390
00:20:35,630 --> 00:20:37,960
χρειάζεται να καταλάβετε
τι συμβαίνει στον δικό σας εγκέφαλο

391
00:20:38,030 --> 00:20:39,400
όταν τραυματίζεστε.

392
00:20:39,470 --> 00:20:42,000
Φανταστείτε, λοιπόν, ότι κάποιος
 επρόκειτο να καρφώσει το χέρι σας

393
00:20:42,070 --> 00:20:43,500
με τη βελόνα μιας σύριγγας.

394
00:20:43,570 --> 00:20:46,310
Αυτό ενεργοποιεί ένα δίκτυο
περιοχών στον εγκέφαλό σας,

395
00:20:46,370 --> 00:20:48,170
το οποίο ονομάζουμε κέντρα του πόνου.

396
00:20:50,510 --> 00:20:53,380
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο σημείο στον εγκέφαλο

397
00:20:53,450 --> 00:20:56,120
που να επεξεργάζεται τον πόνο.

398
00:20:56,180 --> 00:20:59,250
Αντ' αυτού, η αντίληψη
του πόνου προκύπτει

399
00:20:59,320 --> 00:21:03,690
από πολλές διαφορετικές
περιοχές που συνδέονται μεταξύ τους.

400
00:21:03,760 --> 00:21:07,060
Παραδόξως,
αυτά τα κέντρα πόνου βρίσκονται

401
00:21:07,130 --> 00:21:10,030
στο επίκεντρο του τρόπου με 
τον οποίο συνδεόμαστε με τους άλλους.

402
00:21:12,270 --> 00:21:13,530
Τώρα, όταν βλέπετε

403
00:21:13,600 --> 00:21:15,530
κάποιον άλλο να μαχαιρώνεται,

404
00:21:15,600 --> 00:21:19,570
ενεργοποιούνται τα δικά σας κέντρα πόνου.

405
00:21:19,640 --> 00:21:23,080
Όχι τα κέντρα που σας λένε
ότι πράγματι κάτι σας έχει αγγίξει,

406
00:21:23,140 --> 00:21:24,580
αλλά τα κέντρα που εμπλέκονται

407
00:21:24,650 --> 00:21:27,750
στη συναισθηματική εμπειρία
του πόνου.

408
00:21:27,820 --> 00:21:30,520
Με άλλα λόγια,
 όταν βλέπουμε κάποιον που πονάει

409
00:21:30,590 --> 00:21:35,120
και όταν οι ίδιοι πονάμε,
χρησιμοποιούμε τον ίδιο νευρωνικό μηχανισμό.

410
00:21:35,190 --> 00:21:37,520
Και αυτή είναι η βάση της ενσυναίσθησης.

411
00:21:47,240 --> 00:21:49,370
Το να συναισθάνεστε κάποιο άλλο άτομο

412
00:21:49,440 --> 00:21:51,800
είναι να νιώθετε τον πόνο του στην κυριολεξία.

413
00:21:55,740 --> 00:21:57,380
Εκτελείτε μια πειστική προσομοίωση

414
00:21:57,450 --> 00:22:00,480
του πώς θα ήταν
εάν βρισκόσασταν σε αυτή την κατάσταση.

415
00:22:00,550 --> 00:22:05,180
Και η ικανότητά μας να το κάνουμε
αυτό εξηγεί γιατί "βυθιζόμαστε"

416
00:22:05,250 --> 00:22:08,520
σε ιστορίες, και ταινίες, και μυθιστορήματα

417
00:22:08,590 --> 00:22:11,460
και γιατί είναι τόσο διαδεδομένα
στον ανθρώπινο πολιτισμό.

418
00:22:11,530 --> 00:22:14,190
Επειδή είτε πρόκειται
για εντελώς ξένους

419
00:22:14,260 --> 00:22:16,300
είτε για φανταστικούς χαρακτήρες,

420
00:22:16,360 --> 00:22:20,830
βιώνετε την αγωνία
και την έκστασή τους.

421
00:22:20,900 --> 00:22:23,070
Γίνεστε αβίαστα εκείνοι

422
00:22:23,140 --> 00:22:27,310
και ζείτε τη ζωή τους και βλέπετε
 τα πράγματα από τη σκοπιά τους.

423
00:22:29,340 --> 00:22:32,780
Μπορείτε να πείτε στον εαυτό σας ότι
οι ιστορίες δεν είναι αληθινές,

424
00:22:32,850 --> 00:22:36,350
αλλά ορισμένοι νευρώνες βαθιά στον
εγκέφαλό σας δεν μπορούν να καταλάβουν τη διαφορά.

425
00:22:47,230 --> 00:22:49,030
Η ικανότητά μας να αισθανόμαστε

426
00:22:49,100 --> 00:22:51,660
τον πόνο ενός άλλου ατόμου
είναι μέρος αυτού που μας κάνει

427
00:22:51,730 --> 00:22:54,670
τόσο καλούς στο να βλέπουμε
τα πράγματα από τη δική τους σκοπιά...

428
00:22:54,740 --> 00:22:56,800
να αφήνουμε τη δική μας και να μπαίνουμε στη θέση τους,

429
00:22:56,870 --> 00:22:58,140
νευρολογικά μιλώντας.

430
00:23:01,780 --> 00:23:04,910
H σύνδεσή μας με τους άλλους είναι αναπόφευκτη.

431
00:23:04,980 --> 00:23:09,010
Έχουμε προγραμματιστεί να είμαστε
εξαιρετικά κοινωνικά πλάσματα.

432
00:23:09,080 --> 00:23:12,020
Και αυτό δημιουργεί ένα ερώτημα.

433
00:23:12,090 --> 00:23:16,760
Τι θα συνέβαινε αν ο εγκέφαλος
στερείτο την ανθρώπινη επαφή;

434
00:23:23,800 --> 00:23:27,530
To 2009, η ακτιβίστρια
 υπέρ της ειρήνης Sarah Shourd

435
00:23:27,600 --> 00:23:29,940
και οι δύο σύντροφοί της
έκαναν πεζοπορία στα βουνά

436
00:23:30,000 --> 00:23:34,310
του βόρειου Ιράκ... μια περιοχή
που ήταν τότε ειρηνική.

437
00:23:34,380 --> 00:23:36,640
Αλλά, κατά λάθος,
πέρασαν στο Ιράν,

438
00:23:36,710 --> 00:23:39,450
και συνελήφθησαν.

439
00:23:39,510 --> 00:23:41,450
Μας χώρισαν

440
00:23:41,520 --> 00:23:43,350
και μας πέταξαν σε διαφορετικά κελιά

441
00:23:43,420 --> 00:23:44,680
και έκλεισαν δυνατά την πόρτα.

442
00:23:44,750 --> 00:23:47,950
Και, εμ, αυτό ήταν
η αρχή από...

443
00:23:48,020 --> 00:23:52,430
από τις επόμενες 410 ημέρες
της ζωής μου μέσα σε εκείνο το κελί.

444
00:23:59,230 --> 00:24:01,070
Λοιπόν, τις πρώτες εβδομάδες
και, στην πραγματικότητα, μήνες

445
00:24:01,140 --> 00:24:04,140
απομόνωσης
είσαι περιορισμένος

446
00:24:04,210 --> 00:24:05,570
σε μια ζωώδη κατάσταση.

447
00:24:05,640 --> 00:24:08,640
Θέλω να πω, είσαι ένα ζώο
μέσα σε ένα κλουβί.

448
00:24:12,750 --> 00:24:15,680
Και οι περισσότερες 
ώρες σου απλώς περνούν.

449
00:24:18,890 --> 00:24:21,520
Και η ζωώδης κατάσταση

450
00:24:21,590 --> 00:24:26,890
σταδιακά μετατρέπεται κάπως

451
00:24:26,960 --> 00:24:28,660
σε μια κατάσταση που
περισσότερο μοιάζει με φυτό...

452
00:24:31,270 --> 00:24:34,070
Όταν το μυαλό σου αρχίσει
να επιβραδύνεται

453
00:24:34,140 --> 00:24:36,700
και οι σκέψεις σου
γίνονται επαναλαμβανόμενες.

454
00:24:43,740 --> 00:24:45,680
Ο εγκέφαλός σου στρέφεται στον εαυτό του

455
00:24:45,750 --> 00:24:50,480
και γίνεται...
η πηγή του χειρότερου πόνου σου

456
00:24:50,550 --> 00:24:51,850
και το χειρότερο βασανιστήριό σου.

457
00:24:59,230 --> 00:25:01,660
Θα ξαναζούσα κάθε
λεπτομέρεια της ζωής μου.

458
00:25:03,430 --> 00:25:06,370
Και τελικά,
ξεμένεις από... από μνήμες.

459
00:25:06,430 --> 00:25:08,070
Και τα έχεις πει
όλα στον εαυτό σου

460
00:25:08,140 --> 00:25:11,040
τόσες πολλές φορές,
και δεν διαρκεί τόσο πολύ.

461
00:25:11,110 --> 00:25:13,440
Η ακραία κοινωνική αποστέρηση

462
00:25:13,510 --> 00:25:16,080
προκαλεί βαθύ ψυχολογικό πόνο.

463
00:25:16,140 --> 00:25:20,080
Χωρίς αλληλεπίδραση,
ο εγκέφαλος υποφέρει.

464
00:25:21,750 --> 00:25:26,050
Η απομόνωση
είναι σχεδιασμένη να φθείρει

465
00:25:26,120 --> 00:25:29,760
και πραγματικά να επιτίθεται
σε ό,τι ουσιαστικά μας κάνει ανθρώπους.

466
00:25:32,160 --> 00:25:34,330
Ο εγκέφαλος της Sarah χρησιμοποίησε

467
00:25:34,400 --> 00:25:40,530
τις ελάχιστες αισθητηριακές πληροφορίες
που διέθετε για να οικοδομήσει μια πραγματικότητα.

468
00:25:40,600 --> 00:25:43,440
Ο ήλιος έμπαινε 
μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας

469
00:25:43,500 --> 00:25:45,800
υπό συγκεκριμένη γωνία
 μέσω του παραθύρου μου.

470
00:25:45,870 --> 00:25:48,270
Και όλα τα μικρά
σωματίδια σκόνης στο κελί μου

471
00:25:48,340 --> 00:25:50,340
φωτίζονταν από τον ήλιο.

472
00:25:52,780 --> 00:25:55,310
Έβλεπα όλα αυτά τα
σωματίδια σκόνης σαν να είναι

473
00:25:55,380 --> 00:25:59,020
άλλα ανθρώπινα όντα
που καταλαμβάνουν τον πλανήτη.

474
00:25:59,090 --> 00:26:00,920
Και βρίσκονταν
μέσα στη ροή της ζωής.

475
00:26:00,990 --> 00:26:03,820
Αλληλεπιδρούσαν.
Αναπηδούσαν το ένα με το άλλο.

476
00:26:03,890 --> 00:26:05,790
Έκαναν κάτι συλλογικό.

477
00:26:11,770 --> 00:26:14,400
Και είδα τον εαυτό μου
σαν να είναι εκτός, σε μια γωνία, ξέρετε,

478
00:26:14,470 --> 00:26:17,770
σαν να με χωρίζει ένας τοίχος από... από τον εαυτό μου
έξω από τη ροή της ζωής.

479
00:26:23,740 --> 00:26:26,210
Τον Σεπτέμβριο του 2010

480
00:26:26,280 --> 00:26:29,520
μετά από 410 ημέρες
στην απομόνωση,

481
00:26:29,580 --> 00:26:33,520
η Sarah επιτέλους αφέθηκε ελεύθερη
και της επιτράπηκε να επανενταχθεί στον κόσμο.

482
00:26:35,590 --> 00:26:37,820
Αλλά για πολύ καιρό,
υπέφερε

483
00:26:37,890 --> 00:26:40,230
από ακραίο
μετατραυματικό στρες.

484
00:26:44,030 --> 00:26:46,800
Ο φιλόσοφος
Martin Heidegger είπε

485
00:26:46,870 --> 00:26:48,300
ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για την ύπαρξη,

486
00:26:48,370 --> 00:26:52,140
μπορούμε μόνο να μιλάμε
για ύπαρξη μέσα στον κόσμο.

487
00:26:52,210 --> 00:26:57,310
Με άλλα λόγια, ο κόσμος γύρω σας
είναι μέρος αυτού που είστε.

488
00:26:57,380 --> 00:27:01,210
Στο κενό, χάνετε την αίσθηση του εαυτού σας.

489
00:27:04,820 --> 00:27:07,550
Δεν είναι εύκολο
για την επιστήμη να μελετά ανθρώπους

490
00:27:07,620 --> 00:27:10,820
ενώ βιώνουν την εμπειρία
της απομόνωσης,

491
00:27:10,890 --> 00:27:12,320
αλλά ένα απλό πείραμα

492
00:27:12,390 --> 00:27:16,030
που σχεδιάστηκε από την νευροεπιστήμονα
Naomi Eisenberger μπορεί να μας δώσει

493
00:27:16,100 --> 00:27:18,130
μια εικόνα
για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο

494
00:27:18,200 --> 00:27:21,030
όταν αισθανόμαστε αποκλεισμένοι.

495
00:27:23,540 --> 00:27:25,900
Είναι βασισμένο σε ένα παιχνίδι
με πάσες.

496
00:27:27,940 --> 00:27:31,610
Ενώ οι εθελοντές έπαιζαν
ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι με πάσες,

497
00:27:31,680 --> 00:27:34,850
η Eisenberger και η ομάδα της
σκάναραν τους εγκεφάλους τους.

498
00:27:36,680 --> 00:27:40,090
Οι εθελοντές πίστευαν ότι οι άλλοι
χαρακτήρες ελέγχονταν

499
00:27:40,150 --> 00:27:41,620
από τους άλλους συμμετέχοντες,

500
00:27:41,690 --> 00:27:44,320
αλλά, στην πραγματικότητα, ήταν απλώς
μέρος ενός ηλεκτρονικού προγράμματος.

501
00:27:46,690 --> 00:27:49,960
Στην αρχή, οι άλλοι
χαρακτήρες έπαιζαν ωραία,

502
00:27:50,030 --> 00:27:54,130
αλλά μετά από λίγο, απέκοπταν
τον εθελοντή από το παιχνίδι

503
00:27:54,200 --> 00:27:58,470
και απλά έπαιζαν μεταξύ τους.

504
00:27:58,540 --> 00:28:01,040
Η ερευνήτρια διαπίστωσε ότι
το να μένεις εκτός παιχνιδιού

505
00:28:01,110 --> 00:28:04,380
ενεργοποιεί τα κέντρα του πόνου.

506
00:28:09,380 --> 00:28:11,850
Το να μην παίρνεις την μπάλα
μπορεί να φαίνεται ασήμαντο,

507
00:28:11,920 --> 00:28:13,450
αλλά για τον εγκέφαλο,

508
00:28:13,520 --> 00:28:15,620
η κοινωνική απόρριψη
είναι τόσο σημαντική

509
00:28:15,690 --> 00:28:17,720
που πονάει.

510
00:28:21,730 --> 00:28:25,400
Αλλά αυτός ο πόνος, 
με τη σειρά του, είναι χρήσιμος.

511
00:28:27,100 --> 00:28:31,040
Μας ωθεί προς τη δημιουργία
δεσμού με τους άλλους.

512
00:28:36,380 --> 00:28:39,280
Όλοι μας αναζητούμε συμμαχίες.

513
00:28:39,350 --> 00:28:45,680
Κάνουμε παρέα με φίλους,
με την οικογένεια, με συναδέλφους.

514
00:28:45,750 --> 00:28:48,190
Θα μπορούσε να είναι
ποια ομάδα υποστηρίζουμε...

515
00:28:49,790 --> 00:28:52,320
ποιο είναι το στυλ που επιλέγουμε...

516
00:28:53,530 --> 00:28:55,330
ποια είναι τα ενδιαφέροντά μας.

517
00:28:55,400 --> 00:28:59,300
Μας παρέχει μια άνεση
το να ανήκουμε σε μια ομάδα.

518
00:28:59,370 --> 00:29:01,930
Και αυτό μας δίνει
μια κρίσιμη ένδειξη

519
00:29:02,000 --> 00:29:04,340
για την επιτυχία μας ως είδος.

520
00:29:06,040 --> 00:29:09,980
Η επιβίωση του υγιέστερου
δεν έχει να κάνει μόνο με τα άτομα.

521
00:29:10,040 --> 00:29:12,280
Αλλά και με τις ομάδες.

522
00:29:12,350 --> 00:29:14,810
Είμαστε πιο ασφαλείς.
Περισσότερο παραγωγικοί.

523
00:29:14,880 --> 00:29:16,550
Ξεπερνάμε τις προκλήσεις.

524
00:29:18,950 --> 00:29:22,550
Το κίνητρο να εργαζόμαστε σε ομάδες
βοήθησε τους ανθρώπινους πληθυσμούς να θριαμβεύσουν

525
00:29:22,620 --> 00:29:24,520
σε ολόκληρο τον πλανήτη

526
00:29:24,590 --> 00:29:27,560
και να οικοδομήσουν ολόκληρους πολιτισμούς.

527
00:29:31,970 --> 00:29:35,870
Και όμως, υπάρχει και η άλλη όψη 
σε αυτό το κίνητρο να βρεθούμε με τους άλλους.

528
00:29:35,940 --> 00:29:40,110
Επειδή για κάθε έσω-ομάδα
, υπάρχουν και οι έξω-ομαδικοί.

529
00:29:43,580 --> 00:29:47,250
Και οι συνέπειες αυτού του γεγονότος
μπορεί να είναι πολύ σκοτεινές.

530
00:29:51,390 --> 00:29:53,390
Η ιστορία είναι στιγματισμένη με παραδείγματα

531
00:29:53,450 --> 00:29:57,690
μιας ομάδας που στρέφεται
εναντίον μίας άλλης, η οποία ήταν ανυπεράσπιστη

532
00:29:57,760 --> 00:29:59,630
και δεν αποτελούσε απειλή.

533
00:30:03,600 --> 00:30:05,360
Αν μπορούσατε να δείτε
το γενεολογικό μου δέντρο,

534
00:30:05,430 --> 00:30:07,500
θα βλέπατε ότι
τα περισσότερα παρακλάδια τελειώνουν

535
00:30:07,570 --> 00:30:10,070
στις αρχές της δεκαετίας του 1940.

536
00:30:10,140 --> 00:30:13,440
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η οικογένειά μου
είναι εθνολογικά Εβραϊκή.

537
00:30:13,510 --> 00:30:16,680
Αυτό το μικρό κοινωνικό σημάδι
ήταν αρκετό

538
00:30:16,740 --> 00:30:19,580
για να προκαλέσει τη γενοκτονία από τους Ναζί.

539
00:30:22,680 --> 00:30:24,550
Υπό φυσιολογικές συνθήκες,

540
00:30:24,620 --> 00:30:26,550
δεν θα το θεωρούσατε ηθικά αποδεκτό

541
00:30:26,620 --> 00:30:28,250
να πάτε να δολοφονήσετε τον πλησίον σας.

542
00:30:28,320 --> 00:30:32,460
Τι είναι λοιπόν αυτό που επιτρέπει
σε εκατοντάδες ή χιλιάδες ανθρώπους

543
00:30:32,530 --> 00:30:35,330
να κάνουν ξαφνικά ακριβώς αυτό;

544
00:30:35,400 --> 00:30:37,500
Τι είναι αυτό που συμβαίνει
 σε συγκεκριμένες καταστάσεις

545
00:30:37,570 --> 00:30:42,030
που βραχυκυκλώνει τη φυσιολογική
κοινωνική λειτουργικότητα του εγκεφάλου;

546
00:30:46,910 --> 00:30:50,640
Ενώ το Ναζιστικό ολοκαύτωμα ήταν
σε μια άνευ προηγουμένου κλίμακα,

547
00:30:50,710 --> 00:30:53,050
δεν ήταν το μοναδικό.

548
00:30:53,110 --> 00:30:57,380
Η γενοκτονία συνέχισε
να συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.

549
00:30:57,450 --> 00:31:02,320
Και μέσα σε μια γενιά,
επέστρεψε στην Ανατολική Ευρώπη.

550
00:31:02,390 --> 00:31:05,390
Αυτή τη φορά, ήταν στη Γιουγκοσλαβία.

551
00:31:13,870 --> 00:31:18,200
Ο πόλεμος της Βοσνίας από το 1992 έως το 1995

552
00:31:18,270 --> 00:31:20,940
είχε φρικαλεότητες και από τις δύο πλευρές.

553
00:31:21,010 --> 00:31:25,580
Σε μία από τις χειρότερες, πάνω
από 100.000 Βόσνιοι μουσουλμάνοι,

554
00:31:25,650 --> 00:31:28,450
γνωστοί ως Bosniaks,
σφαγιάστηκαν

555
00:31:28,520 --> 00:31:32,380
από Σέρβους σε ενέργειες
γνωστές ως εθνοκάθαρση.

556
00:31:34,050 --> 00:31:36,260
Ένα από τα πιο
φρικτά περιστατικά

557
00:31:36,320 --> 00:31:38,690
συνέβη εδώ στην Σρεμπρένιτσα.

558
00:31:43,230 --> 00:31:45,030
Κατά τη διάρκεια 10 μόλις ημερών,

559
00:31:45,100 --> 00:31:50,170
8.000 άνθρωποι
σκοτώθηκαν συστηματικά.

560
00:31:50,240 --> 00:31:52,740
Πώς συμβαίνει κάτι τέτοιο;

561
00:31:54,640 --> 00:31:58,440
Εδώ το 1995, χιλιάδες
Βόσνιοι βρήκαν καταφύγιο

562
00:31:58,510 --> 00:32:00,580
μέσα σε αυτό το
στρατόπεδο των Ηνωμένων Εθνών,

563
00:32:00,650 --> 00:32:04,920
διότι αυτό το χωριό περιβαλλόταν 
από αντίπαλες πολιορκητικές δυνάμεις.

564
00:32:04,990 --> 00:32:09,860
Αλλά στη συνέχεια, στις 11 Ιουλίου,
οι διοικητές των Η.Ε. αποφάσισαν

565
00:32:09,920 --> 00:32:12,690
να εκδιώξουν όλους τους πρόσφυγες.

566
00:32:12,760 --> 00:32:14,930
Και τους παρέδωσαν ακριβώς
στα χέρια των εχθρών τους,

567
00:32:15,000 --> 00:32:18,100
οι οποίοι περίμεναν
ακριβώς έξω από αυτή την πύλη.

568
00:32:18,170 --> 00:32:20,700
Γυναίκες βιάστηκαν,

569
00:32:20,770 --> 00:32:25,370
και άνδρες εκτελέστηκαν,
ακόμη και παιδιά σκοτώθηκαν.

570
00:32:25,440 --> 00:32:28,210
Και αυτό ήταν απλώς
η αρχή της

571
00:32:28,280 --> 00:32:32,240
μεγαλύτερης γενοκτονίας σε ευρωπαϊκό
έδαφος μετά το Ολοκαύτωμα.

572
00:32:41,890 --> 00:32:43,220
Οι Ολλανδοί ήταν εκεί.

573
00:32:43,290 --> 00:32:47,660
Θέλω να πω, ο κόσμος ήταν εκεί.
Ξέρετε, ο ΟΗΕ

574
00:32:47,730 --> 00:32:49,630
Οι Σέρβοι ήταν εκεί ως δράστες.

575
00:32:49,700 --> 00:32:51,130
Όλα ήταν μπερδεμένα.

576
00:32:51,200 --> 00:32:54,300
Οι πρόσφυγες ήταν εκεί,
τα μωρά έκλαιγαν.

577
00:32:54,370 --> 00:32:58,840
Ήμουν εκεί, σε προστασία
έχοντας αυτή την ταυτότητα του Ο.Η.Ε

578
00:32:58,910 --> 00:33:02,640
που έλεγε "ΟΗΕ - Μεταφραστής", τελοσπάντων.

579
00:33:02,710 --> 00:33:05,710
Η ιδιότητα του Hasan Nuhanovic

580
00:33:05,780 --> 00:33:10,180
ως μεταφραστή των Η.Ε. τον έκανε
μέρος μιας προστατευόμενης ομάδας.

581
00:33:10,250 --> 00:33:14,090
Αλλά τα μέλη
της οικογένειάς του χαρακτηρίστηκαν

582
00:33:14,150 --> 00:33:16,920
από την ταυτότητά τους ως μουσουλμάνοι.

583
00:33:16,990 --> 00:33:18,690
Ακριβώς εκείνη τη στιγμή
όταν η οικογένειά μου

584
00:33:18,760 --> 00:33:20,430
διώχνεται έξω από το στρατόπεδο

585
00:33:20,490 --> 00:33:23,260
για να πεθάνουν, έχασα την...

586
00:33:23,330 --> 00:33:24,500
έχασα τη μητέρα μου, τον αδερφό μου,

587
00:33:24,570 --> 00:33:26,100
και τον πατέρα μου.

588
00:33:26,170 --> 00:33:28,630
Ξέρετε, όπως, να βρίσκεσαι
σε μια κατάσταση

589
00:33:28,700 --> 00:33:31,140
όπου η οικογένειά σου
σκοτώνεται.

590
00:33:31,210 --> 00:33:33,710
Και σκεφτόμουν, Θεέ μου...

591
00:33:36,040 --> 00:33:38,480
Θέλω να πω, γιατί;

592
00:33:38,550 --> 00:33:40,750
Ένα από τα πιο εντυπωσικά πράγματα ήταν

593
00:33:40,810 --> 00:33:44,020
ότι οι δράστες
δεν ήταν ξένοι.

594
00:33:44,080 --> 00:33:45,480
Ήταν άνθρωποι με τους οποίους

595
00:33:45,550 --> 00:33:48,890
η οικογένειά του είχαν προηγουμένως
μοιραστεί πολλά.

596
00:33:51,160 --> 00:33:52,660
Η συνέχεια, ξέρεις, των...

597
00:33:52,730 --> 00:33:55,390
των δολοφονιών, των βασανιστηρίων,

598
00:33:55,460 --> 00:34:00,370
διαπράχθηκαν από τους γείτονές μας.

599
00:34:00,430 --> 00:34:02,170
Καταλαβαίνεις;

600
00:34:02,240 --> 00:34:04,270
Ακριβώς αυτοί οι άνθρωποι
με τους οποίους ζούσαμε μαζί

601
00:34:04,340 --> 00:34:06,240
για δεκαετίες.

602
00:34:07,910 --> 00:34:09,170
Ήταν ικανοί να σκοτώσουν

603
00:34:09,240 --> 00:34:11,080
τους φίλους τους από το σχολείο.

604
00:34:14,110 --> 00:34:15,180
Θυμάμαι που είπαν ότι

605
00:34:15,250 --> 00:34:16,450
συνέλαβαν έναν οδοντίατρο

606
00:34:16,520 --> 00:34:17,620
ο οποίος ήταν Βόσνιος,

607
00:34:17,680 --> 00:34:19,250
ο καλύτερος οδοντίατρος στην πόλη.

608
00:34:21,460 --> 00:34:23,920
Τον έδεσαν
σε έναν λεπτό στύλο,

609
00:34:23,990 --> 00:34:26,090
σαν αυτόν μπροστά
από το ταχυδρομείο.

610
00:34:26,160 --> 00:34:27,860
Κρεμόταν εκεί κάπως έτσι.

611
00:34:27,930 --> 00:34:31,460
Και τον χτύπησαν
με μια μεταλλική ράβδο.

612
00:34:31,530 --> 00:34:33,330
Έσπασαν τη σπονδυλική του στήλη.

613
00:34:33,400 --> 00:34:36,700
Και βρισκόταν εκεί πεθαίνοντας για μέρες

614
00:34:36,770 --> 00:34:39,700
ενώ τα παιδιά των Σέρβων
πήγαιναν σχολείο,

615
00:34:39,770 --> 00:34:43,510
περνώντας δίπλα από το σώμα του, καταλαβαίνεις;

616
00:34:45,610 --> 00:34:47,710
Θέλω να πω, υπάρχουν
οικουμενικές αξίες.

617
00:34:47,780 --> 00:34:49,480
Και αυτές οι οικουμενικές αξίες

618
00:34:49,550 --> 00:34:52,220
είναι πολύ βασικές:

619
00:34:52,290 --> 00:34:56,050
Ου φονεύσεις...

620
00:34:56,120 --> 00:34:58,460
Τον Απρίλιο του '92, αυτό το ου φονεύσεις

621
00:34:58,530 --> 00:35:01,160
ξαφνικά εξαφανίστηκε.

622
00:35:01,230 --> 00:35:03,030
Ήταν σαν να σου λένε,
"πήγαινε και σκότωσε."

623
00:35:04,530 --> 00:35:05,830
Επιτρεπόταν να σκοτώσεις.

624
00:35:17,240 --> 00:35:20,180
Εδώ βρίσκεται θαμμένη
η οικογένεια του Hasan.

625
00:35:20,250 --> 00:35:23,050
Και κάθε χρόνο,
υπάρχουν νέα σώματα

626
00:35:23,120 --> 00:35:24,480
που βρίσκονται και ταυτοποιούνται,

627
00:35:24,550 --> 00:35:25,720
και τα φέρνουν εδώ.

628
00:35:25,790 --> 00:35:28,620
Πολλοί από αυτούς τους τάφους είναι φρέσκοι.

629
00:35:30,890 --> 00:35:32,620
Και κατά την πορεία του ανθρώπινου είδους,

630
00:35:32,690 --> 00:35:36,430
αυτή είναι απλώς
μία γενοκτονία απ' τις πολλές.

631
00:35:36,500 --> 00:35:38,530
Γενοκτονίες συνεχίζουν να συμβαίνουν...

632
00:35:38,600 --> 00:35:42,500
Ρουάντα, Νταρφούρ,
Νανκίγκ, Αρμενία.

633
00:35:42,570 --> 00:35:44,940
Και το ενδιαφέρον μου έγκειται
στο να καταλάβουμε γιατί.

634
00:35:48,010 --> 00:35:49,880
Παραδοσιακά
θέτουμε αυτή την ερώτηση

635
00:35:49,940 --> 00:35:54,510
μέσα από τον φακό της ιστορίας
ή των οικονομικών ή της πολιτικής.

636
00:35:54,580 --> 00:35:56,920
Και όλα αυτά αποτελούν
 σημαντικές οπτικές.

637
00:35:56,980 --> 00:35:58,780
Αλλά πιστεύω πως
για μια ολοκληρωμένη εικόνα,

638
00:35:58,850 --> 00:36:00,850
χρειάζεται ένας ακόμη φακός.

639
00:36:00,920 --> 00:36:04,860
Χρειάζεται να κατανοήσουμε
τη γενοκτονία ως ένα νευρωνικό φαινόμενο.

640
00:36:11,300 --> 00:36:14,030
Εξετάζω αυτό το θέμα
στο εργαστήριό μου.

641
00:36:14,100 --> 00:36:18,870
Και το βασικό μου ερώτημα είναι:
Όταν αλληλεπιδρούμε με κάποιον,

642
00:36:18,940 --> 00:36:21,540
διαφέρει η εγκεφαλική μας λειτουργία

643
00:36:21,610 --> 00:36:24,280
αναλόγως με την
ομάδα στην οποία αυτός ανήκει;

644
00:36:26,110 --> 00:36:27,550
Για κάθε εσω-ομάδα
στην οποία ανήκουμε,

645
00:36:27,610 --> 00:36:30,750
υπάρχει τουλάχιστον μια
ομάδα στην οποία δεν ανήκουμε.

646
00:36:30,820 --> 00:36:34,750
Και αυτή η διαίρεση
μπορεί να βασιστεί σε ο,τιδήποτε...

647
00:36:34,820 --> 00:36:41,360
φυλή ή φύλο
ή πλούτο ή θρησκεία.

648
00:36:46,900 --> 00:36:49,500
Βάλαμε 130 συμμετέχοντες
σε αυτόν τον τομογράφο.

649
00:36:52,210 --> 00:36:54,040
Και ορίστε τι είδαν...

650
00:36:54,110 --> 00:36:55,470
έξι χέρια στην οθόνη...

651
00:36:55,540 --> 00:36:57,810
και ο υπολογιστής επιλέγει
τυχαία ένα από αυτά.

652
00:36:57,880 --> 00:37:01,210
Και στη συνέχεια αυτό το χέρι
τρυπιέται από τη βελόνα μιας σύριγγας.

653
00:37:05,390 --> 00:37:07,650
Τώρα, αυτό ενεργοποιεί
 τα κέντρα του πόνου

654
00:37:07,720 --> 00:37:09,690
πράγμα που συμβαίνει

655
00:37:09,760 --> 00:37:11,890
όταν νιώθεις πόνο 
 ή βλέπεις κάποιον να πονά.

656
00:37:15,200 --> 00:37:16,700
Και τώρα, ορίστε το τρυκ...

657
00:37:16,760 --> 00:37:19,830
Τώρα προσθέσαμε 
μια ετικέτα σε κάθε χέρι...

658
00:37:19,900 --> 00:37:24,400
Εβραίος, Χριστιανός, Μουσουλμάνος
Ινδουιστής, άθεος, Σαϊεντολόγος.

659
00:37:24,470 --> 00:37:27,240
Και η ερώτηση είναι, 
θα νοιάζονταν εξίσου

660
00:37:27,310 --> 00:37:30,540
όταν θα έβλεπαν ένα μέλος
από την εξω-ομάδα να τρυπιέται;

661
00:37:39,450 --> 00:37:41,990
Ορίστε λοιπόν τι βρήκαμε:

662
00:37:42,060 --> 00:37:43,420
Αυτός είναι ένας συμμετέχοντας.

663
00:37:43,490 --> 00:37:44,890
Και όταν παρακολούθησε

664
00:37:44,960 --> 00:37:46,420
ένα μέλος από την εσω-ομάδα του

665
00:37:46,490 --> 00:37:48,530
να τρυπιέται, υπήρξε
μία μεγάλη νευρωνική απόκριση

666
00:37:48,600 --> 00:37:50,130
σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου του.

667
00:37:50,200 --> 00:37:52,960
Αλλά όταν παρακολούθησε ένα μέλος 
από τις εξω-ομάδες

668
00:37:53,030 --> 00:37:56,870
να τρυπιέται, υπήρξε
ουσιαστικά μία επίπεδη γραμμή.

669
00:37:59,210 --> 00:38:01,510
Εξετάσαμε ένα εύρος εθελοντών.

670
00:38:01,580 --> 00:38:03,140
Και υπάρχουν
 ατομικές διαφορές

671
00:38:03,210 --> 00:38:05,810
αλλά η τάση είναι εμφανής.

672
00:38:05,880 --> 00:38:09,150
Μία απλή γλωσσική ετικέτα
είναι αρκετή να αλλάξει

673
00:38:09,220 --> 00:38:12,150
τη βασική προ-συνειδητή 
εγκεφαλική σας απόκριση

674
00:38:12,220 --> 00:38:14,020
στον πόνο ενός άλλου ανθρώπου...

675
00:38:14,090 --> 00:38:16,890
Με άλλα λόγια,
πόσο πολύ ενδιαφέρεστε για αυτούς.

676
00:38:16,960 --> 00:38:19,560
Τώρα, ίσως έχετε
απόψεις περί θρησκείας

677
00:38:19,630 --> 00:38:21,860
και τις ιστορικές της διαφοροποιήσεις,

678
00:38:21,930 --> 00:38:24,930
αλλά ακόμα και οι άθεοι εδώ ενδιαφέρονται περισσότερο

679
00:38:25,000 --> 00:38:27,630
για τα χέρια άλλων άθεων
που τρυπιούνται

680
00:38:27,700 --> 00:38:29,330
απ' ό,τι άλλων ανθρώπων.

681
00:38:29,400 --> 00:38:31,570
Οπότε δεν έχει στην πραγματικότητα
σχέση με τη θρησκεία.

682
00:38:31,640 --> 00:38:33,810
Έχει να κάνει με την ομάδα στην οποία ανήκεις.

683
00:38:38,950 --> 00:38:41,250
Αυτό είναι απλώς το 
πρώτο βήμα για την κατανόηση

684
00:38:41,320 --> 00:38:43,520
του πώς φτάνουμε σε αυτό.

685
00:38:51,020 --> 00:38:55,330
Για να καταλάβουμε πώς ομάδες
ανθρώπων μπορούν να διαπράξουν θηριωδίες,

686
00:38:55,400 --> 00:38:57,960
θα βοηθούσε να μελετήσουμε
τη συμπεριφορά ατόμων,

687
00:38:58,030 --> 00:38:59,300
όπως οι ψυχοπαθείς.

688
00:39:01,070 --> 00:39:05,640
Μερικά από τα πιο σκληρά και 
απάνθρωπα εγκλήματα που καταγράφθηκαν ποτέ

689
00:39:05,710 --> 00:39:08,210
έχουν διαπραχθεί
από ψυχοπαθείς.

690
00:39:10,710 --> 00:39:12,940
Αλλά τι είναι διαφορετικό
στους εγκεφάλους τους

691
00:39:13,010 --> 00:39:15,550
που τους επιτρέπει
να συμπεριφέρονται έτσι;

692
00:39:18,790 --> 00:39:21,990
Υπάρχουν δίκτυα
στον διάμεσο προμετωπιαίο φλοιό

693
00:39:22,060 --> 00:39:25,660
που αποτελούν τη βάση
 της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

694
00:39:25,730 --> 00:39:28,260
Όταν αλληλεπιδρούμε
με άλλους ανθρώπους,

695
00:39:28,330 --> 00:39:31,400
η περιοχή αυτή ενεργοποιείται.

696
00:39:31,470 --> 00:39:35,130
Ωστόσο, στον εγκέφαλο κάποιου
με ακραία ψυχοπάθεια,

697
00:39:35,200 --> 00:39:38,270
αυτή η περιοχή
δραστηριοποιείται αρκετά λιγότερο.

698
00:39:39,910 --> 00:39:43,240
Ένας ψυχοπαθής
δεν νοιάζεται για εσένα.

699
00:39:43,310 --> 00:39:45,080
Ίσως είναι ικανός να τρέξει
μία προσομοίωση

700
00:39:45,150 --> 00:39:47,950
του τι πρόκειται να κάνεις
ή του πώς ενδέχεται να αντιδράσεις,

701
00:39:48,010 --> 00:39:50,580
αλλά όταν πρόκειται για
συναισθηματική κατανόηση,

702
00:39:50,650 --> 00:39:54,490
του πώς είναι να είσαι εσύ,
δεν το κατανοεί.

703
00:39:54,550 --> 00:39:56,860
Για εκείνον είσαι απλά ένα εμπόδιο

704
00:39:56,920 --> 00:39:58,990
που πρέπει να υπερβληθεί
ή να χειραγωγηθεί

705
00:39:59,060 --> 00:40:02,560
παρά ένας συνάνθρωπος.

706
00:40:02,630 --> 00:40:05,060
Συνεπώς, πόσο εξηγεί τη γενοκτονία;

707
00:40:05,130 --> 00:40:07,700
(Η γενοκτονία) πραγματοποιείται
από στρατούς ψυχοπαθών;

708
00:40:07,770 --> 00:40:09,900
Δεν θα μπορούσε να συμβαίνει κάτι τέτοιο

709
00:40:09,970 --> 00:40:11,300
διότι οι ψυχοπαθείς αποτελούν μόνο

710
00:40:11,370 --> 00:40:13,270
μια μικρή μερίδα
του πληθυσμού,

711
00:40:13,340 --> 00:40:17,040
ενώ η γενοκτονία τυπικά
εμπλέκει μία πιο ευρεία κοινότητα.

712
00:40:17,110 --> 00:40:18,840
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα:

713
00:40:18,910 --> 00:40:21,850
Πώς στρατολογείς
απλούς πολίτες;

714
00:40:28,290 --> 00:40:31,490
Στο Πανεπιστήμιο
Leiden στην Ολλανδία,

715
00:40:31,560 --> 00:40:34,660
o Dr. Lasana Harris
διεξάγει ένα πείραμα

716
00:40:34,730 --> 00:40:37,130
για να κατανοήσει ένα κομμάτι 
αυτού του παζλ.

717
00:40:48,480 --> 00:40:51,640
Λοιπόν, τώρα θα ξεκινήσουμε το πείραμα.

718
00:40:51,710 --> 00:40:53,210
Αυτό που πρόκειται να δεις είναι

719
00:40:53,280 --> 00:40:55,350
μερικές εικόνες 
διαφορετικών ανθρώπων.

720
00:40:55,420 --> 00:40:58,580
Το έργο σου είναι απλώς να αντιδράσεις
φυσικά σε αυτές τις εικόνες.

721
00:40:58,650 --> 00:41:02,290
O Lasana αναζητά δραστηριότητα

722
00:41:02,360 --> 00:41:06,390
στις εγκεφαλικές περιοχές που εμπλέκονται
στην ανθρώπινη κοινωνική αλληλεπίδραση,

723
00:41:06,460 --> 00:41:10,130
συγκεκριμένα,
στον διάμεσο προμετωπιαίο φλοιό.

724
00:41:10,200 --> 00:41:13,060
Αυτός ενεργοποιείται όταν
σκεφτόμαστε άλλους ανθρώπους.

725
00:41:13,130 --> 00:41:14,370
Είναι λιγότερο ενεργοποιημένος

726
00:41:14,430 --> 00:41:18,470
όταν έχουμε να κάνουμε
με κάτι άψυχο, όπως ένα φλυτζάνι.

727
00:41:18,540 --> 00:41:21,770
Αυτό που βρήκε o Lasana
είναι ότι η περιοχή αυτή έχει

728
00:41:21,840 --> 00:41:23,910
μια ανάλογα χαμηλή απόκριση

729
00:41:23,980 --> 00:41:27,950
όταν έχουμε να κάνουμε
με συγκεκριμένους τύπους άλλων ανθρώπων.

730
00:41:31,020 --> 00:41:34,420
Αυτό που βλέπει τώρα
είναι στερεοτυπικές εικόνες

731
00:41:34,490 --> 00:41:36,860
ανθρώπων από
διαφορετικές κοινωνικές ομάδες.

732
00:41:40,060 --> 00:41:43,660
Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι σε 
αυτό το δίκτυο των εγκεφαλικών περιοχών,

733
00:41:43,730 --> 00:41:46,630
συμπεριλαμβανομένου του διάμεσου
προμετωπιαίου φλοιού,

734
00:41:46,700 --> 00:41:49,130
είναι λιγότερη η ενεργοποίηση
όταν ο συμμετέχων

735
00:41:49,200 --> 00:41:50,400
κοιτάζει άστεγους ανθρώπους.

736
00:41:50,470 --> 00:41:53,810
Οπότε αυτό που το παραπάνω σχήμα
δραστηριότητας υποδεικνύει

737
00:41:53,870 --> 00:41:55,370
είναι μια μορφή νοητικής αποφυγής.

738
00:41:55,440 --> 00:41:58,480
Δεν σκέφτονται για 
τον νου των άστεγων ανθρώπων

739
00:41:58,550 --> 00:42:00,410
με τον ίδιο τρόπο που σκέφτηκαν

740
00:42:00,480 --> 00:42:02,880
για τον νου
των συμφοιτητών τους

741
00:42:02,950 --> 00:42:04,420
που είδαν 
ή των ανθρώπων των επιχειρήσεων.

742
00:42:07,250 --> 00:42:09,950
Έτσι, αν για παράδειγμα, φανταστείτε

743
00:42:10,020 --> 00:42:11,790
ότι η αλληλεπίδραση
με έναν άστεγο

744
00:42:11,860 --> 00:42:14,590
θα είναι δυσάρεστη, αυτό
θα σας κάνει να νιώσετε άσχημα.

745
00:42:14,660 --> 00:42:17,460
Ίσως νιώσετε κάποια απαίτηση να
προσφέρετε μερικά από τα χρήματά σας

746
00:42:17,530 --> 00:42:19,660
και όλες αυτές τις
δυσάρεστες πιέσεις

747
00:42:19,730 --> 00:42:21,430
που τη συνοδεύουν.

748
00:42:21,500 --> 00:42:23,540
Αλλά απενεργοποιώντας αυτά τα συστήματα,

749
00:42:23,600 --> 00:42:25,670
δεν βιώνετε
εκείνα τα αισθήματα.

750
00:42:28,640 --> 00:42:31,780
Για έναν εγκέφαλο
που αντιδρά κατ' αυτό τον τρόπο,

751
00:42:31,850 --> 00:42:33,650
οι άστεγοι δεν γίνονται αντιληπτοί ως άνθρωποι.

752
00:42:33,710 --> 00:42:36,680
Αντιμετωπίζονται περισσότερο ως αντικείμενα.

753
00:42:36,750 --> 00:42:39,020
Και αυτό μπορεί να μας δώσει τη δυνατότητα
να μην ενδιαφερόμαστε.

754
00:42:42,920 --> 00:42:45,490
Φυσικά, εάν δεν
αντιληφθείτε ορθά

755
00:42:45,560 --> 00:42:48,660
αυτό το άτομο ως ανθρώπινη ύπαρξη,
πράγμα που συμβαίνει εδώ,

756
00:42:48,730 --> 00:42:51,360
τότε οι διαφορετικοί
ηθικοί κανόνες που έχουμε

757
00:42:51,430 --> 00:42:54,100
και προορίζονται για τους
ανθρώπους μπορεί να μην εφαρμόζονται.

758
00:42:58,340 --> 00:43:00,500
Επομένως, κάτω 
από τις κατάλληλες προϋποθέσεις,

759
00:43:00,540 --> 00:43:04,880
η εγκεφαλική μας δραστηριότητα μπορεί
να μοιάζει περισσότερο με αυτήν ενός ψυχοπαθή.

760
00:43:04,950 --> 00:43:09,110
Αλλά για να καταλάβουμε
πώς μπορούμε να φτάσουμε στη γενοκτονία,

761
00:43:09,180 --> 00:43:13,990
χρειάζεται να κατανοήσουμε ένα ακόμα 
πράγμα σχετικά με τη συμπεριφορά των ομάδων.

762
00:43:14,050 --> 00:43:16,820
Η γενοκτονία είναι δυνατή μόνο

763
00:43:16,890 --> 00:43:19,960
όταν η απο-ανθρωποποίηση συμβαίνει
σε μαζική κλίμακα.

764
00:43:20,030 --> 00:43:21,690
Όχι απλώς μερικά άτομα,

765
00:43:21,760 --> 00:43:23,490
αλλά ολόκληρα τμήματα 
του πληθυσμού.

766
00:43:25,270 --> 00:43:30,400
Μιλάμε για μία ομάδα ανθρώπων
που διαπράττουν θηριωδίες.

767
00:43:32,140 --> 00:43:33,610
Και αν όλα τα μέλη

768
00:43:33,670 --> 00:43:36,210
αυτής της ομάδας δραστών
είναι συνεργοί,

769
00:43:36,280 --> 00:43:38,510
είναι κάπως σαν να έχουν
όλοι τους βιώσει

770
00:43:38,580 --> 00:43:41,310
την ίδια μείωση
της εγκεφαλικής δραστηριότητας

771
00:43:41,380 --> 00:43:43,750
όταν σκέφτονται
για την εξω-ομάδα τους.

772
00:43:46,490 --> 00:43:48,290
Αυτό μπορεί να 
κατανοηθεί και να μελετηθεί

773
00:43:48,360 --> 00:43:50,190
σαν ένα ξέσπασμα ασθένειας,

774
00:43:50,260 --> 00:43:52,620
σαν μια μορφή ομαδικής μόλυνσης...

775
00:43:52,690 --> 00:43:55,890
η οποία συνήθως εξαπλώνεται εκούσια.

776
00:44:00,100 --> 00:44:03,800
Το τέλειο εργαλείο
για αυτή τη δουλειά είναι η προπαγάνδα.

777
00:44:03,870 --> 00:44:05,800
"Κουμπώνει" ακριβώς
στα νευρωνικά δίκτυα,

778
00:44:05,870 --> 00:44:07,840
και μειώνει τον βαθμό

779
00:44:07,910 --> 00:44:10,240
στον οποίον ενδιαφερόμαστε
για τους άλλους ανθρώπους.

780
00:44:10,310 --> 00:44:13,510
Ακριβώς όπως σε όλα τα σημεία
όπου συνέβη γενοκτονία,

781
00:44:13,580 --> 00:44:16,850
αυτό συνέβη
στην πρώην Γιουγκοσλαβία...

782
00:44:16,920 --> 00:44:19,250
Οι άνθρωποι οι οποίοι
βασάνισαν και θανάτωσαν

783
00:44:19,320 --> 00:44:23,890
τους γείτονές τους
βομβαρδίστηκαν από προπαγάνδα.

784
00:44:23,960 --> 00:44:26,720
Ελεγχόμενοι από την κυβέρνηση
εκφωνητές δαιμονοποίησαν

785
00:44:26,790 --> 00:44:30,600
τους Βόσνιους μουσουλμάνους
με διαστρεβλωμένες ειδήσεις.

786
00:44:30,660 --> 00:44:32,000
Σας λέω από την αρχή ότι

787
00:44:32,070 --> 00:44:35,600
κάποιος, εμ, βοηθάει
μουσουλμάνους, εμ, και τους οπλίζει.

788
00:44:35,670 --> 00:44:37,200
Έφτασαν μέχρι το σημείο να ισχυριστούν

789
00:44:37,270 --> 00:44:40,470
ότι οι μουσουλμάνοι τάιζαν με παιδιά Σέρβων

790
00:44:40,540 --> 00:44:42,540
τα λιοντάρια στον ζωολογικό κήπο.

791
00:44:46,180 --> 00:44:47,910
Σε όλους τους τόπους και τις εποχές,

792
00:44:47,980 --> 00:44:51,150
η γλώσσα της προπαγάνδας
αλλάζει ελάχιστα.

793
00:44:51,220 --> 00:44:54,890
Πάντα παίζει τη γνωστή
μελωδία της απο-ανθρωποποίησης:

794
00:44:54,950 --> 00:44:58,920
Κάνε τους εχθρούς σου λιγότερο
ανθρώπινους, κάνε τους σαν ζώα.

795
00:45:02,060 --> 00:45:04,060
Η προπαγάνδα είναι ένα όπλο.

796
00:45:07,170 --> 00:45:11,140
Και κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης
ιστορίας, έχει γίνει τέχνη

797
00:45:11,200 --> 00:45:13,040
και επιστήμη.

798
00:45:13,110 --> 00:45:14,440
Και έχει γίνει

799
00:45:14,510 --> 00:45:16,870
ακόμα πιο επικίνδυνη.

800
00:45:22,580 --> 00:45:25,020
Στη "συνδεδεμένη" εποχή μας,

801
00:45:25,090 --> 00:45:26,920
οποιαδήποτε εξτρεμιστική ομάδα

802
00:45:26,990 --> 00:45:30,860
μπορεί να φτάσει σε εκατομμύρια ανθρώπους
με το πάτημα ενός πλήκτρου.

803
00:45:30,920 --> 00:45:34,830
Το Διαδίκτυο είναι ο τέλειος φορέας
ώστε προπαγανδιστικά μηνύματα

804
00:45:34,890 --> 00:45:37,630
να φτάσουν στους ανθρώπους
 που είναι πιθανότερο να επηρεαστούν...

805
00:45:37,700 --> 00:45:39,300
τους νέους άνδρες.

806
00:45:43,140 --> 00:45:46,340
Οι πολιτικές ατζέντες γύρω μας

807
00:45:46,410 --> 00:45:51,380
χειρίζονται στην πραγματικότητα την εγκεφαλική
λειτουργία μέσα μας.

808
00:45:51,440 --> 00:45:54,910
Υπάρχει άραγε τρόπος να εμποδίσουμε
όσα συνέβησαν στο παρελθόν

809
00:45:54,980 --> 00:45:57,480
να συνεχίσουν και στο μέλλον;

810
00:46:00,620 --> 00:46:04,820
Μια πιθανή λύση βρίσκεται 
σε ένα πείραμα της δεκαετίας του 1960

811
00:46:04,890 --> 00:46:09,230
που διεξήχθη όχι σε επιστημονικό
 εργαστήριο αλλά σε ένα σχολείο.

812
00:46:11,930 --> 00:46:14,230
Ήταν 1968,

813
00:46:14,300 --> 00:46:18,870
μία μέρα μετά τη δολοφονία
του Martin Luther King.

814
00:46:23,510 --> 00:46:25,710
Υπάρχει κάποιος
στις Ηνωμένες Πολιτείες

815
00:46:25,780 --> 00:46:28,080
που δεν του συμπεριφερόμαστε
όπως στα αδέρφια μας;

816
00:46:28,150 --> 00:46:29,150
-Ναι
-Ποιoς;

817
00:46:29,220 --> 00:46:30,380
Οι μαύροι.

818
00:46:30,450 --> 00:46:31,850
Οι μαύροι...
Ποιoς άλλος;

819
00:46:31,920 --> 00:46:33,280
Η Jane Elliot ήταν μια δασκάλα

820
00:46:33,350 --> 00:46:35,490
σε μία μικρή πόλη στην Αϊόβα.

821
00:46:35,560 --> 00:46:36,950
Και ήθελε να δείξει στην τάξη της

822
00:46:37,020 --> 00:46:39,360
πώς είναι στην πραγματικότητα η προκατάληψη.

823
00:46:39,430 --> 00:46:40,990
Πώς συμπεριφερόμαστε στους μαύρους;

824
00:46:41,060 --> 00:46:42,930
Δεν παίρνουν τίποτα
σε αυτό τον κόσμο.

825
00:46:43,000 --> 00:46:44,300
Γιατί αυτό;

826
00:46:44,360 --> 00:46:46,030
Γιατί είναι 
διαφορετικού χρώματος.

827
00:46:48,600 --> 00:46:52,170
Αυτοί οι δύο άντρες ήταν σε εκείνη την τάξη.

828
00:46:52,240 --> 00:46:54,570
Αυτός ήταν ο Rex τότε...

829
00:46:56,640 --> 00:46:58,740
και αυτός ήταν ο Ray.

830
00:47:01,050 --> 00:47:04,180
Πόσοι εδώ μέσα έχουν μπλε μάτια;

831
00:47:04,250 --> 00:47:07,120
Εντάξει. Πόσοι έχουν
καστανά μάτια;

832
00:47:07,190 --> 00:47:08,720
Η Τζέιν λέει ότι θα κάνουμε

833
00:47:08,790 --> 00:47:10,320
μια άσκηση.

834
00:47:10,390 --> 00:47:13,020
Και αμέσως ξεκινάει
 την προπαγάνδα

835
00:47:13,090 --> 00:47:15,790
ότι τα μπλε μάτια
είναι καλύτερα από τα καστανά μάτια.

836
00:47:15,860 --> 00:47:19,960
Οι άνθρωποι με μπλε μάτια είναι καλύτεροι
από τους ανθρώπους με καστανά μάτια.

837
00:47:21,770 --> 00:47:25,840
Ο Ray και ο Rex έχουν και οι δύο μπλε μάτια.

838
00:47:25,910 --> 00:47:28,210
Εσείς με τα καστανά μάτια
δεν θα παίζετε

839
00:47:28,270 --> 00:47:31,440
με τα παιδιά με μπλε μάτια
στο προαύλιο,

840
00:47:31,510 --> 00:47:34,680
γιατί δεν είστε τόσο καλοί
όσο οι άνθρωποι με μπλε μάτια.

841
00:47:34,750 --> 00:47:36,310
Στα καστανόχρωμα παιδιά αρνήθηκαν

842
00:47:36,380 --> 00:47:38,650
προνόμια που δόθηκαν σε 
εκείνα με μπλε μάτια

843
00:47:38,720 --> 00:47:40,280
και έπρεπε να φορούν
ειδικά κολάρα.

844
00:47:40,350 --> 00:47:41,820
Θα αρχίσετε να παρατηρείτε σήμερα

845
00:47:41,890 --> 00:47:43,450
ότι ξοδεύουμε 
αρκετό χρόνο

846
00:47:43,520 --> 00:47:45,520
περιμένοντας τα παιδιά
με τα καστανά μάτια.

847
00:47:53,730 --> 00:47:55,900
Θυμάστε, εμ...

848
00:47:55,970 --> 00:47:59,400
πώς ήταν η συμπεριφορά σας
όταν βρισκόσασταν από πάνω;

849
00:47:59,470 --> 00:48:02,610
Ήμουν τρομακτικά
κακός με τους φίλους μου.

850
00:48:02,680 --> 00:48:04,440
Πώς δηλαδή;

851
00:48:04,510 --> 00:48:07,650
Ξέφευγα από τον δρόμο μου

852
00:48:07,710 --> 00:48:10,480
να επιλέξω τους φίλους μου
 με τα καστανά μάτια

853
00:48:10,550 --> 00:48:13,780
για χάρη της
δικής μου προαγωγής.

854
00:48:13,850 --> 00:48:17,150
Τι έκανες;

855
00:48:17,220 --> 00:48:21,990
Θυμάμαι να λέω
στην κυρία Elliott, Jane,

856
00:48:22,060 --> 00:48:24,660
ότι θα έπρεπε να κρατάει 
τον χάρακα στα χέρια της

857
00:48:24,730 --> 00:48:27,000
σε περίπτωση που εκείνοι με τα καστανά
μάτια παρεκτρέπονταν.

858
00:48:27,070 --> 00:48:27,900
Δεν βλέπω το χάρακα.

859
00:48:27,970 --> 00:48:29,000
Εσύ;

860
00:48:29,070 --> 00:48:30,670
Είναι εκεί κάτω.

861
00:48:30,740 --> 00:48:32,260
Ε, κυρία Elliott,
καλύτερα να τον κρατήσετε

862
00:48:32,310 --> 00:48:33,640
στην έδρα σας.

863
00:48:33,710 --> 00:48:37,840
Μην αφήσετε αυτούς με τα
καστανά μάτια να παρεκτραπούν.

864
00:48:37,910 --> 00:48:39,280
Εκείνη την περίοδο,
τα μαλλιά μου ήταν αρκετά ξανθά

865
00:48:39,350 --> 00:48:41,110
και τα μάτια μου ήταν αρκετά μπλε.

866
00:48:41,180 --> 00:48:44,280
Και ήμουν ο
τέλειος μικρός Ναζί.

867
00:48:44,350 --> 00:48:49,790
Έψαχνα τρόπους να είμαι 
κακός με τους φίλους μου,

868
00:48:49,860 --> 00:48:53,460
που λεπτά ή ώρες νωρίτερα

869
00:48:53,530 --> 00:48:55,360
είχαν υπάρξει αρκετά κοντά μου.

870
00:48:57,500 --> 00:48:59,020
Αλλά την επόμενη ημέρα,

871
00:48:59,070 --> 00:49:01,630
συνέβη μια αντιστροφή της τύχης.

872
00:49:01,700 --> 00:49:05,640
Χθες σας είπα
ότι εσείς με τα καστανά μάτια

873
00:49:05,710 --> 00:49:07,270
δεν ήσασταν τόσο καλοί 
όσο αυτοί με τα μπλε μάτια.

874
00:49:07,340 --> 00:49:08,440
Δεν ήταν αλήθεια.

875
00:49:08,510 --> 00:49:10,880
Σας είπα ψέμματα χθες.

876
00:49:10,940 --> 00:49:14,280
Ωχ, φίλε...

877
00:49:14,350 --> 00:49:17,650
Η αλήθεια είναι ότι
αυτοί με τα καστανά μάτια

878
00:49:17,720 --> 00:49:19,550
είναι καλύτεροι από αυτούς
με τα μπλε μάτια.

879
00:49:19,620 --> 00:49:21,820
Ένας άνθρωπος που εμπιστεύεσαι
 στέκεται μπροστά σου

880
00:49:21,890 --> 00:49:24,790
και λέει, "Έκανα λάθος!"

881
00:49:24,860 --> 00:49:27,190
Τώρα, ορίστε η αλήθεια,

882
00:49:27,260 --> 00:49:30,830
παίρνει τον κόσμο σου και τον καταστρέφει

883
00:49:30,900 --> 00:49:34,830
όπως δεν έχεις ξαναδεί
τον κόσμο σου να καταστρέφεται.

884
00:49:34,900 --> 00:49:36,170
Εσείς με τα μπλε μάτια

885
00:49:36,240 --> 00:49:39,040
δεν θα παίζετε 
με αυτούς με τα καστανά μάτια.

886
00:49:39,110 --> 00:49:40,840
Εσείς με τα μπλε μάτια
να πάτε πίσω.

887
00:49:40,910 --> 00:49:42,470
Εσείς με τα καστανά μάτια
να έρθετε μπροστά.

888
00:49:49,720 --> 00:49:51,120
Πείτε μου λίγα ακόμη

889
00:49:51,180 --> 00:49:53,520
για το πώς ήταν να βρίσκεστε
στην κατώτερη ομάδα.

890
00:49:53,590 --> 00:49:55,720
Έχεις μια τέτοια αίσθηση απώλειας...

891
00:49:55,790 --> 00:49:57,860
της προσωπικότητας και του εαυτού...

892
00:49:57,920 --> 00:50:00,490
που είναι σχεδόν αδύνατο
να λειτουργήσεις

893
00:50:00,560 --> 00:50:02,860
με όσα συμβαίνουν
στο δωμάτιο.

894
00:50:02,930 --> 00:50:06,030
Θα έπρεπε το χρώμα των ματιών
κάποιων ανθρώπων

895
00:50:06,100 --> 00:50:07,370
να σχετίζεται κάπως
με τον τρόπο που τους συμπεριφερόμαστε;

896
00:50:07,430 --> 00:50:08,370
Όχι, όχι.

897
00:50:08,430 --> 00:50:09,570
Εντάξει.

898
00:50:09,640 --> 00:50:11,070
Τότε θα έπρεπε
το χρώμα της επιδερμίδας τους;

899
00:50:11,140 --> 00:50:12,500
Όχι.

900
00:50:12,570 --> 00:50:13,970
Θα έπρεπε να κρίνετε ανθρώπους...

901
00:50:14,040 --> 00:50:15,070
Όχι...

902
00:50:15,140 --> 00:50:16,170
Από το χρώμα...
Όχι...

903
00:50:16,240 --> 00:50:17,380
της επιδερμίδας τους;

904
00:50:17,440 --> 00:50:18,810
Όχι.

905
00:50:18,880 --> 00:50:20,280
Αν έπρεπε να επιλέξω

906
00:50:20,350 --> 00:50:21,710
τυχαία... αυτό είναι,

907
00:50:21,780 --> 00:50:22,880
ένα από τα σημαντικότερα 
πράγματα που μαθαίνουμε

908
00:50:22,950 --> 00:50:24,230
ως άνθρωποι: το να 
βλέπουμε τα πράγματα από άλλη οπτική.

909
00:50:24,280 --> 00:50:25,880
Και τα παιδιά συχνά δεν λαμβάνουν

910
00:50:25,950 --> 00:50:29,690
μια πραγματικά σημαντική
άσκηση σε αυτό.

911
00:50:29,760 --> 00:50:31,420
Και όταν σε αναγκάζουν
να καταλάβεις

912
00:50:31,490 --> 00:50:33,820
πώς είναι να βρίσκεσαι 
στη θέση ενός άλλου

913
00:50:33,890 --> 00:50:36,460
αυτό ανοίγει πολλά
γνωστικά μονοπάτια για εσένα.

914
00:50:36,530 --> 00:50:38,660
Θυμάμαι να λέω
κάτι στον πατέρα μου

915
00:50:38,730 --> 00:50:41,330
για ένα σχόλιο που έκανε, λέγοντας

916
00:50:41,400 --> 00:50:44,300
"όχι, αυτό δεν 
είναι σωστό".

917
00:50:44,370 --> 00:50:47,740
Και πραγματικά άλλαξε
μέσα στην οικογένεια.

918
00:50:47,810 --> 00:50:50,170
Αλλά μιλάμε για ένα μικρό παιδί

919
00:50:50,240 --> 00:50:52,680
που έκανε εκείνη τη δήλωση,
είναι τεράστιο.

920
00:50:52,750 --> 00:50:55,280
Αλλά αυτό επιβεβαίωσε πως
θα μπορούσες να κάνεις αυτό...

921
00:50:55,350 --> 00:50:57,850
μπορούσες να ξεκινήσεις να αλλάζεις.

922
00:51:04,460 --> 00:51:06,260
Η ευφυΐα

923
00:51:06,330 --> 00:51:08,390
του πειράματος με τα μπλε/καστανα
μάτια βρίσκεται στο ότι

924
00:51:08,460 --> 00:51:12,300
η δασκάλα Jane Elliott,
άλλαξε την ομάδα που βρισκόταν από πάνω.

925
00:51:12,370 --> 00:51:16,400
Και αυτό επέτρεψε στους μαθητές
να πάρουν το μεγαλύτερο μάθημα,

926
00:51:16,470 --> 00:51:19,570
το οποίο είναι ότι τα συστήματα 
κανόνων μπορεί να είναι αυθαίρετα.

927
00:51:19,640 --> 00:51:24,080
Έμαθαν ότι οι αλήθειες του κόσμου
δεν είναι παγιωμένες,

928
00:51:24,140 --> 00:51:26,210
και δεν είναι καν
απαραιτήτως αλήθειες.

929
00:51:26,280 --> 00:51:28,250
Και αυτό είναι που 
ενδυνάμωσε τα παιδιά,

930
00:51:28,310 --> 00:51:31,320
καθώς  μεγάλωναν, να διακρίνουν
ανάμεσα από καπνούς και καθρέφτες

931
00:51:31,380 --> 00:51:33,950
της πολιτικής ατζέντας
άλλων ανθρώπων

932
00:51:34,020 --> 00:51:36,390
και να σχηματίσουν τις δικές τους απόψεις...

933
00:51:36,460 --> 00:51:40,420
σίγουρα μία ικανότητα που θα έπρεπε
να διδάσκουμε σε όλα μας τα παιδιά.

934
00:51:40,490 --> 00:51:42,360
Θα έπρεπε το χρώμα
των ματιών κάποιων ανθρώπων

935
00:51:42,430 --> 00:51:44,160
να σχετίζεται κάπως με
τον τρόπο που τους συμπεριφερόμαστε;

936
00:51:44,230 --> 00:51:45,630
Όχι.

937
00:51:48,500 --> 00:51:50,070
Όταν οι άνθρωποι είναι εφοδιασμένοι

938
00:51:50,140 --> 00:51:53,740
με κατανόηση του τρόπου
 που λειτουργεί η προπαγάνδα,

939
00:51:53,810 --> 00:51:57,010
η δύναμη της προπαγάνδας μειώνεται.

940
00:51:57,080 --> 00:51:59,380
Όσο φτάνουμε να καταλάβουμε

941
00:51:59,450 --> 00:52:02,580
τη βαθιά σημασία 
της συνεργασίας

942
00:52:02,650 --> 00:52:07,490
έχουμε μία ελπίδα
όχι μόνο για μείωση της απο-ανθρωποποίησης,

943
00:52:07,550 --> 00:52:09,990
αλλά και για να πετύχουμε
τις δυνατότητές μας ως είδος.

944
00:52:13,730 --> 00:52:16,930
Η γενοκτονία
δεν χρειάζεται να είναι ο κανόνας.

945
00:52:24,100 --> 00:52:28,240
Αντιθέτως, η θεμελιωδώς
κοινωνική φύση μας μπορεί να αποτελεί

946
00:52:28,310 --> 00:52:31,540
το κλειδί για την επιτυχία μας ως είδος.

947
00:52:33,080 --> 00:52:35,880
Το μέλλον μας, η επιβίωσή μας είναι

948
00:52:35,950 --> 00:52:38,720
στενά και μόνιμα συνυφασμένη με

949
00:52:38,780 --> 00:52:41,290
αυτή των ανθρώπων γύρω μας.

950
00:52:44,590 --> 00:52:47,060
Το κοινωνικό μας κίνητρο βρίσκεται στη ρίζα

951
00:52:47,130 --> 00:52:52,060
των εξαίρετων πράξεων
γενναιότητας και γενναιοδωρίας.

952
00:52:54,670 --> 00:52:56,630
Το ποιοί είστε έχει να κάνει απολύτως

953
00:52:56,700 --> 00:52:58,300
με το ποιοι είμαστε.

954
00:52:58,370 --> 00:53:01,170
Οι εγκέφαλοί μας είναι τόσο 
θεμελιωδώς συνδεδεμένοι να αλληλεπιδρούν

955
00:53:01,240 --> 00:53:02,870
που δεν είναι πάντα ξεκάθαρο

956
00:53:02,940 --> 00:53:05,410
πού ο καθένας 
ξεκινά και τελειώνει.

957
00:53:10,280 --> 00:53:14,990
Το είδος μας αποτελείται από 
παραπάνω από 7 δισεκατομμύρια άτομα

958
00:53:15,050 --> 00:53:17,690
διεσκορπισμένα σε όλο τον πλανήτη.

959
00:53:17,760 --> 00:53:24,230
Είμαστε κάτι σαν ένας τεράστιος υπερ-οργανισμός.

960
00:53:24,300 --> 00:53:28,600
Γιατί αυτό που οι φίλοι σας
γνωρίζουν και αγαπούν ως εσάς είναι

961
00:53:28,670 --> 00:53:32,540
στην πραγματικότητα ένα
 νευρωνικό δίκτυο ενσωματωμένο

962
00:53:32,610 --> 00:53:36,110
σε ένα ακόμα πιο μεγάλο δίκτυο
από άλλα νευρωνικά δίκτυα.

963
00:53:39,080 --> 00:53:41,680
Σε αυτή την εποχή
της ψηφιακής σύνδεσης,

964
00:53:41,750 --> 00:53:43,110
χρειαζόμαστε απεγνωσμένα να καταλάβουμε

965
00:53:43,180 --> 00:53:45,980
τις συνδέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

966
00:53:46,050 --> 00:53:48,790
Εάν θέλουμε οι πολιτισμοί μας
να έχουν ένα λαμπρό μέλλον,

967
00:53:48,850 --> 00:53:52,690
θα χρειαστεί να καταλάβουμε
πώς οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι αλληλεπιδρούν...

968
00:53:52,760 --> 00:53:54,660
τους κινδύνους
και τις ευκαιρίες.

969
00:53:54,730 --> 00:53:56,860
Επειδή δεν είναι δυνατόν
να αποφευχθεί η αλήθεια

970
00:53:56,930 --> 00:54:01,130
που είναι χαραγμένη στο νευρικό μας κύκλωμα:
Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον.

971
00:54:09,130 --> 00:54:11,130
Στο επόμενο επεισόδιο του "The Brain"

972
00:54:12,130 --> 00:54:13,430
πρόκειται να κοιτάξω στο μέλλον,

973
00:54:14,130 --> 00:54:16,130
πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
 τους εγκεφάλους μας

974
00:54:16,350 --> 00:54:18,350
για να ελέγξουμε νέα είδη σωμάτων.

975
00:54:19,130 --> 00:54:21,130
Πώς η αισθητηριακή μας εμπειρία μπορεί

976
00:54:21,330 --> 00:54:24,130
να επεκταθεί σε νέους ορίζοντες.

977
00:54:25,130 --> 00:54:27,130
Θα ασχοληθώ με το πώς
μια ημέρα μπορεί να

978
00:54:27,250 --> 00:54:30,130
διαχωρίσουμε το νου από το σώμα μας,

979
00:54:33,130 --> 00:54:36,130
υπερνικώντας πιθανόν ακόμη και τον θάνατο.

980
00:54:40,130 --> 00:54:43,130
"The brain" with David Εagleman

981
00:54:43,130 --> 00:55:08,000
Ελληνικοί υπότιτλοι:
Ελίνα Αλίκο, Στέλλα Καραντζόγλου,
Ζέτα Σισκοπούλου και Πέτρος Ρούσσος (2020)